Nederland moet nog meer investeren dan het al doet. Dat stelt de Europese Commissie in een reactie op de door Den Haag ingeleverde begroting voor volgend jaar. Ook Duitsland heeft volgens de commissie zijn begroting zo goed op orde dat er ruimte is voor investeringen.
Nederland heeft al jaren een begrotingsoverschot en gebruikt dat geld vooral om de staatsschuld terug te brengen.
De Europese Commissie en de Europese Centrale Bank (ECB) vinden al langer dat Den Haag dat geld zou moeten investeren, bijvoorbeeld om loongroei aan te wakkeren en de vergroening van de economie te ondersteunen. In 2020 heeft Nederland nog ruimte over om meer te investeren en dat zou de regering dan ook moeten doen, meent Brussel.
Kersvers ECB-president Christine Lagarde deed in oktober een vergelijkbare oproep. Landen met fiscale ruimte hebben “niet de nodige actie ondernomen” op het vlak van investeringen, zei de Française op radiozender RTL. “Daarbij denken we natuurlijk aan landen met chronische begrotingsoverschotten als Nederland en Duitsland”, lichtte ze toe. “Waarom zou je het fiscale overschot niet investeren in infrastructuur, onderwijs of innovatie om een betere balans aan te brengen?”
Nederland voldoet aan de Europese begrotingseisen
De Nederlandse overheid ontving in de eerste helft van 2019 bijna 14 miljard euro meer dan zij uitgaf. Het begrotingsoverschot van de Staat kwam daarmee uit op 1,8 procent van het bruto binnenlands product. De overheidsschuld als percentage van het bbp komt halverwege 2019 uit op 50,9 procent, tegenover 52,4 procent eind 2018.
Nederland voldoet daarmee ruimschoots aan de Europese eisen, waarbij het begrotingstekort niet groter mag zijn dan 3 procent van het bbp en de staatsschuld maximaal 60 procent van het bbp mag bedragen.
Volgens minister Wopke Hoekstra van Financiën investeert Nederland volgend jaar al "zeer fors", met extra geld voor onder meer infrastructuur, jeugdzorg, onderwijs, defensie en de woningmarkt. "Het beeld dat we de hand op de knip houden, strookt dus niet met de werkelijkheid", aldus Hoekstra.
Hoekstra meent evenwel dat de begroting voor 2020 "in balans" is. Dat is volgens de bewindsman belangrijk, zodat Nederland niet meteen hoeft te bezuinigen zodra het economisch minder gaat. "Naar verwachting geven we vanaf 2021 meer uit dan er binnenkomt, dus dat is geen overbodige luxe."
In de eurozone zit alleen Frankrijk nog boven de 3-procentsnorm
Overigens zijn er voor het eerst in jaren geen landen meer in de eurozone die in de procedure voor een overmatig begrotingstekort zitten. Alleen Frankrijk heeft een begrotingstekort van meer dan 3 procent, maar dat is volgens de Commissie tijdelijk en maar net iets meer dan de grenswaarde. Buiten de eurozone zijn Hongarije en Roemenië de landen die te veel uitgeven.
Negen eurolanden, waaronder Nederland, houden juist geld over. Estland en Letland voldoen in grote lijnen aan de regels, terwijl acht Europese landen het risico lopen niet aan de regels te voldoen. Bij die landen zitten onder meer België, Spanje, Frankrijk en Italië.
"Deze vier landen hebben de gunstige economische periode onvoldoende aangegrepen om hun overheidsfinanciën op orde te brengen", aldus EU-commissaris Valdis Dombrovskis. Hij roept op tot actie, maar "we zeggen niet dat Frankrijk en Italië dat onmiddellijk moeten doen", zei hij. De commissie vraagt niet om wijzigingen in de conceptbegrotingen voor 2020.
