Internationale bedrijven krijgen geen recht op “geheime rechtspraak” bij conflicten met nationale overheden.

Dat zei Europees Commissaris Cecilia Malmström van Handel dinsdag in het Europees Parlement in Straatsburg, waar het omstreden geplande TTIP-vrijhandelsverdrag tussen de EU en de Verenigde Staten werd besproken.

Eén van de belangrijkste kritiekpunten op TTIP is de manier waarop geschillen moeten worden beslecht tussen buitenlandse bedrijven en nationale overheden, via het zogenoemde Investor-State Dispute Settlement (ISDS). Daarbij is sprake van een particulier tribunaal, dus buiten de normale rechtspraak om. Dat is een gebruikelijke constructie in vrijhandelsverdragen.

Critici verwachten echter ondoorzichtige procedures en miljardenclaims. De vrees bestaat dat bedrijven via ISDS nationaal beleid naar hun hand kunnen zetten.

Compromis

De voorzitter van de handelscommissie van het EU-parlement, de sociaaldemocraat Bernd Lange, sleutelde de afgelopen tijd aan een compromis: “Privéarbitrage komt niet in handelsverdragen. Daar ben ik van overtuigd.”

Lange stelt voor om onafhankelijke rechters de geschillen te laten beoordelen, waarbij het ook mogelijk is om in beroep te gaan. Daarmee lijkt het erop dat het parlement het in meerderheid eens is over de boodschap die de Europese Commissie meekrijgt bij de onderhandelingen met de VS over TTIP.

Vorige maand werd een stemming hierover nog uitgesteld omdat de sociaaldemocraten verdeeld waren, vooral over de manier van conflictbeslechting.

Mkb grote winnaar

Bij de kleinere fracties klonk nog altijd veel kritiek. Zij vrezen dat het vrijhandelsverdrag ten koste gaat van normen op het gebied van arbeidsstandaarden, milieubescherming, voedselveiligheid en dierenwelzijn. Zij willen de opdracht aan Malmström veel scherper formuleren.

Volgens Malmström is het midden- en kleinbedrijf "de grote winnaar'' als het verdrag van kracht wordt. Met de beloften wil Malmström critici van TTIP ervan overtuigen voor het akkoord te stemmen.

Het Europees Parlement stemt woensdag over de kwestie.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl