EU-president Charles Michel wil medio juli de staatshoofden en regeringsleiders uitnodigen voor een top in Brussel over de Europese meerjarenbegroting en het herstelfonds.
De 27 EU-leiders vergaderden vrijdag voor het eerst sinds de uitbraak van het coronavirus over de miljarden die zij de komende zeven jaar in de unie en het economisch herstel willen steken. Dat gebeurde via een videoverbinding.
Tot een akkoord kwam het niet. De leiders zullen naar verwachting in juli minstens een of twee keer verder onderhandelen.
EU-president Charles Michel legt volgende maand “concrete voorstellen” over de Europese meerjarenbegroting en een herstelplan aan de EU-leiders voor die moeten leiden tot een akkoord.
Dat zei hij na afloop van het eerste EU-overleg op het hoogste niveau sinds de uitbraak van het coronavirus over de miljarden die de lidstaten de komende jaren in de unie en het economisch herstel willen steken.
Het is de bedoeling en ieders wens om half juli fysiek, in het echt, bij elkaar te komen in Brussel, omdat via videoverbinding niet echt zaken kunnen worden gedaan.
De 27 legden in deze “eerste, oriënterende top” vooral hun meningen en bezwaren op tafel over de voorstellen.
Michel zei ingenomen te zijn met de bereidheid van de leiders om vaart te zullen zetten achter de begrotingsonderhandelingen, die traditioneel al moeilijk zijn maar door de toevoeging van een herstelfonds vanwege de coronacrisis nog ingewikkelder lijken te worden. "We onderschatten de problemen niet", zei hij.
Volgens Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen is het essentieel dat er geen tijd verloren gaat. Ze zei dat de leiders het unaniem eens zijn dat de coronacrisis een ambitieuze aanpak rechtvaardigt. Bondskanselier Angela Merkel zei na afloop dat het tijd is "om elkaar tegemoet te komen".
De 27 lidstaten zijn verdeeld over de begroting en het herstelfonds
Zowel over de omvang van de plannen voor totaal 1.850 miljard euro (1.100 miljard euro voor de zevenjaarsbegroting plus 750 miljard voor het herstelplan) als de manier waarop de lidstaten steun zouden moeten krijgen zijn de lidstaten verdeeld.
Zo wil Nederland dat de 'coronasteun' via leningen wordt gegeven, niet via subsidies. Zweden heeft dat standpunt namens Nederland en de andere ‘zuinige’ landen (Oostenrijk en Denemarken) ook nog eens verwoord.
Het geld moet hoe dan ook terechtkomen waar het echt nodig is, vindt premier Rutte. Daarom wil hij de huidige verdeling, die uitgaat van hoe landen er vóór de pandemie voor stonden, van tafel. Die kent niet alleen aan het zwaar getroffen Italië en Spanje, maar ook aan Polen een stevig bedrag toe.
Geen misverstand: "het is belangrijk om elkaar te helpen", onderstreepte Rutte na afloop van de videoconferentie. Het is volgens hem cruciaal dat "landen die geen appeltje voor de dorst hadden" verder achterop raken bij landen als Nederland en de unie uit evenwicht raakt. Maar van deze landen mag ook "de solidariteit" worden verwacht om 'er alles aan te doen om in de toekomst "voor zichzelf te zorgen", vindt hij.
Hervormingen van pensioenstelsels en de arbeidsmarkt, en het innen van belastingen, "al die dingen zijn nodig", waarschuwde de premier.
Rutte ziet meer steun voor korting op Nederlandse EU-afdracht
Den Haag vindt daarnaast dat nog veel onduidelijk is in de commissievoorstellen, onder meer over de jaarlijkse kortingen op de afdrachten van de nettobetalers. Nederland dreigt nergens mee akkoord te gaan zonder zekerheid over het behoud van zijn korting sinds 2007 van meer dan 1 miljard euro.
Premier Rutte ziet meer steun bij zijn EU-collega’s voor het behoud van de Nederlandse korting. Die moet blijven, "anders zie ik niet hoe we eruit kunnen komen", zei hij.
Hoewel "nog heel wat landen" ertegen zijn, "wordt een aantal tegenstanders softer", zei Rutte. In de voorstellen van de Europese Commissie worden die over een lange periode uitgefaseerd.
Ondanks de druk die veel leiders uitoefenen is haast niet nodig, vindt de premier. "Het gaat niet vreselijk mis als we er half juli niet uit zijn. De sfeer was goed, het wordt wel een ongelooflijk karwei", aldus Rutte.
