- De Europese Commissie kondigt woensdag een strategie aan om miljarden euro’s te investeren in infrastructurele projecten in ontwikkelingslanden.
- ‘Global Gateway’ moet het Europese antwoord worden op het Chinese ‘Belt and Road Initiative’ in landen in onder meer Azië en Afrika.
- Het plan moet niet alleen de betrokken landen helpen, maar ook de positie van de EU op het wereldtoneel versterken en Europese bedrijven steunen.
- Lees ook: Dit is SPD-leider Olaf Scholz, de nieuwe bondskanselier van Duitsland met een teflonlaag waar Mark Rutte jaloers op kan zijn
De Europese Commissie kondigt woensdag een strategie aan om miljarden euro’s te investeren in infrastructurele projecten in ontwikkelingslanden. Het plan, ‘Global Gateway’ genaamd, moet het Europese antwoord worden op de toenemende economische en politieke invloed van China in landen in onder meer Azië en Afrika.
Volgens het plan moet tot 2027 ongeveer 300 miljard euro worden vrijgemaakt om Europese infrastructurele projecten in het buitenland te financieren, zoals wegen en internetverbindingen. De nadruk ligt op vervoer en groene energie, maar ook ontwikkeling van gezondheidszorg en onderwijs komen in aanmerking, door middel van gunstige leningen en garanties, meldt persbureau ANP.
Het Europese initiatief moet concurreren met de zogenoemde Nieuwe Zijderoute, de strategie van China om landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika aan zich te binden met miljardeninvesteringen in onder meer de aanleg van havens, vliegvelden en spoorlijnen. Die aanpak, die hoog op de agenda staat van president Xi Jinping, staat inmiddels bekend als het Belt and Road Initiative (Gordel- en Weginitiatief).
Europese landen vrezen dat China te veel invloed verwerft in veel betrokken landen, tot Europese grenzen aan toe. Zo blijkt uit een recent onderzoek dat Servië en Hongarije kwetsbaar zijn voor Chinese en Russische invloed. EU-leiders dringen al enige tijd aan op een antwoord op de Chinese assertiviteit van Europese zijde.
Zonder het Chinese programma met naam te noemen, stelt de Commissie dat 'Global Gateway' een alternatief moet vormen met democratische waarden. Het plan is erop gericht "banden te leggen, niet om afhankelijkheid te scheppen", aldus het document. Democratische landen moeten volgens de tekst "de nodige ambitie tonen om de levens van mensen in de hele wereld te helpen verbeteren."
Effectievere geopolitieke speler
Dat is niet alleen in het belang van de landen waar de investeringen plaatsvinden, maar moet volgens betrokkenen ook de positie van de EU op het wereldtoneel versterken. "Global Gateway heeft het potentieel om van de EU een effectievere geopolitieke speler te maken", aldus de Duitse ambassadeur bij de EU, Michael Clausz, volgens Politico.
"Voor veel partnerlanden zal het aanbod van een samenwerking op basis van gelijkheid, gebaseerd op regels en waarden, een aantrekkelijk alternatief zijn door het Chinese Belt and Road Initiative", aldus Clausz. Daarbij wordt gedacht aan waarden als eerlijke concurrentie en vrije toegang tot internet, die moeten helpen bij de vorming van vrije maatschappijen.
Bovendien moet het initiatief dienen als een steun in de rug voor Europese bedrijven, die nu vaak moeite hebben om op de internationale markt te concurreren met buitenlandse ondernemingen die subsidies ontvangen van hun regeringen. Investeringen door de EU leveren volgens de commissie zo nieuwe markten op voor Europeanen.
Ook hoopt Brussel dat het Europese bedrijven betere toegang oplevert tot grondstoffen. Zo wil de EU ongeveer 3,5 miljard euro voor steun aan groene energie in Afrika, waaronder de productie van hernieuwbare waterstof. Dat zou volgens de Commissie moeten helpen om te voldoen aan de vraag naar waterstof in Europa, die naar verwachting de komende jaren fors zal stijgen.
Bestaande fondsen
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen had het plan in september al aangekondigd tijdens haar jaarlijkse ‘troonrede’ in het Europees Parlement.
Het bedrag van 300 miljard euro bestaat voor een belangrijk deel uit bestaande fondsen, waaronder 135 miljard euro aan investeringen onder EFSD+, een fonds voor de ontwikkeling van duurzame energie, en 145 miljard euro aan "geplande investeringen" door Europese instellingen op het gebied van ontwikkeling.
"Het is nu van belang om Global Gateway te onderbouwen met het geplande bedrag en snel de eerste projecten te implementeren", aldus een EU-diplomaat tegen Politico. "Als dit lukt, kan dit initiatief met zijn aanpak van samenwerking dienen als onderbouwing van een Europese rol op het geopolitieke toneel, en Chinese invloed terugdringen."
