De Turkse kiesraad heeft president Recep Tayyip Erdogan maandag officieel uitgeroepen tot winnaar van de verkiezingen.

De verkiezingszege geeft Erdogan de macht en grip op Turkije waar hij al zo lang naar streeft. Tot zeker 2023 blijft hij de machtigste man van de 81 miljoen Turken.

Door de overwinning krijgt Turkije een presidentieel systeem, waarbij Erdogan grote macht heeft, vergelijkbaar met het politieke systeem in de VS en Frankrijk. In een referendum stemde vorig jaar een kleine meerderheid (51 procent) van de Turkse kiezers voor een grondwetswijziging.

De kiesraad riep Erdogan maandag officieel uit tot winnaar van de verkiezingen. Met meer dan 99 procent van de stemmen gesteld, kan Erdogan (64) rekenen op 52,5 procent van de stemmen bij de presidentsverkiezingen. Zijn AK-partij kreeg 42,5 procent van de stemmen bij de parlementsverkiezingen.

Ook de oppositie erkent de overwinning. Lange tijd trokken zij de uitslagen in twijfel.

Beloften Erdogan

Erdogan beloofde tijdens de verkiezingscampagne de noodtoestand op te heffen, als hij herkozen zou worden als president. Hij zei dit in een vraaggesprek op de tv in de aanloop naar de verkiezingen van 24 juni.

De noodtoestand is van kracht sinds een mislukte militaire staatsgreep in juli 2016. Ze wordt telkens met drie maanden verlengd. De noodtoestand schakelt het parlement en de meest wezenlijke rechtsbescherming van burgers vrijwel uit.

Erdogan kondigt per decreet wetten af dankzij de noodtoestand. Meer dan 160.000 mensen zijn in het kader van de noodtoestand opgepakt en een soortgelijk aantal ambtenaren is ontslagen.

Turkse lira stijgt

De Turkse lira profiteert van de verkiezingszege van Erdogan. Daarmee komt een einde aan een periode van politieke onzekerheid die de munt verder omlaag had geduwd.

Maandagochtend klom de lira tot 1,9 procent ten opzichte van de dollar.

In de aanloop naar de verkiezingen gaven de peilingen aan dat een overwinning van Erdogan verre van zeker was. Beleggers waren daardoor bang dat er een tweede ronde zou moeten komen die tot langere onzekerheid zou leiden. Ook was er de mogelijkheid dat de AKP-partij van Erdogan haar meerderheid in het parlement kwijt zou raken, wat het regeren moeizamer zou maken.

De blik van beleggers kan nu weer naar het beleid van de Turkse regering. Erdogan wilde eerder dit jaar renteverhogingen tegenhouden die volgens veel beleggers nodig waren om de snel groeiende economie af te koelen. Daardoor daalde de lira hard.

Uiteindelijk verhoogde de Turkse centrale bank de rente met 0,5 procent sinds april, maar er blijven vragen over de onafhankelijkheid van de bank.