De Europese Commissie speelt met de veiligheid van vliegtuigpassagiers als aanbevelingen van luchtvaartautoriteit EASA worden overgenomen.

Dat vindt
de pilotenbond VNV, dat maandag met de resultaten van een eigen onderzoek
naar buiten kwam. Daaruit blijkt dat Nederlandse piloten in een halfjaar
tijd 45 keer betrokken waren bij ongelukken, bijna-ongelukken en ernstige
incidenten. In de helft van de gevallen speelde vermoeidheid een rol.

Aan het ledenonderzoek van de VNV deden 660 piloten mee, waarvan bijna
negentig procent werkzaam is bij KLM, Transavia, Martinair en ArkeFly.

Dertig procent valt in slaap

Ruim dertig procent van de piloten geeft aan recent tijdens een vlucht in
slaap te zijn gevallen. Eén op de vijftien piloten heeft zelfs recent
meegemaakt dat beide vliegers door slaap werden overmand.

“Ik weet uit de praktijk dat het pilotenvak zwaar kan zijn, maar er zijn
zaken uit ons onderzoek die me verbazen en zelfs verontrusten”, zegt
VNV-president Evert van Zwol. “Ruim zes procent van de piloten heeft
kortgeleden meegemaakt dat er door twee mensen in de cockpit geslapen wordt.
Dan is de veiligheid echt in het geding. Eén op de zes vliegers geeft
bovendien aan zich in het afgelopen halfjaar ziek te hebben gemeld als
gevolg van oververmoeidheid. Dat vind ik opvallend hoge aantallen.”

Wetenschappelijke onderzoeken genegeerd

Volgens Van Zwol onderstrepen de resultaten van het eigen onderzoek dat
Europese wetgeving gericht moet zijn op een verbetering van de huidige
regels. "Verschillende wetenschappers hebben, in opdracht van EASA,
onderzocht hoe het werk- en rustschema van piloten eruit zou mogen zien. De
EASA heeft gegevens uit die wetenschappelijke onderzoeken volledig
genegeerd. De aanbevelingen die nu in Brussel zijn voorgedragen, maken het
voor luchtvaartmaatschappijen mogelijk om nog meer van hun piloten te
vragen. Onze vrees is dat dit zich vroeg of laat vertaalt in een ongeluk,
waarbij vermoeidheid een grote rol speelt.”

De VNV wijst op een ongeluk in het Amerikaanse Buffalo waar in 2009 vijftig
mensen om het leven kwamen bij een crash met een Bombardier Q400. Uit
onderzoek kwam naar voren dat de piloten niet goed handelden, waarschijnlijk
als gevolg van vermoeidheid. “In de VS zijn als gevolg van dit ongeluk de
regels aangepast. Er is beter geluisterd naar de adviezen van
wetenschappers”, aldus Van Zwol. “Wij pleiten ervoor dat dit ook in Europa
gebeurt.”

Stand-by-diensten duren erg lang

Vooral nachtvluchten blijken piloten zwaar te vallen, blijkt uit het
VNV-onderzoek. Verder zorgen wisselingen tussen ochtend- en avondvertrekken,
en lange vluchten met een tweekoppige cockpitbemanning voor vermoeidheid
onder vliegers.

Ook stand-by-diensten, waarbij piloten klaar moeten staan om in te vallen,
kunnen erg lang duren, zegt Van Zwol: “In sommige gevallen wordt een piloot
aan het einde van zo’n dienst alsnog opgeroepen om te komen vliegen. Het is
mogelijk dat je dan 24 uur na je laatste slaap nog een vliegtuig vol
passagiers aan de grond moet zetten. Wij zijn van mening dat de Europese
Commissie altijd moeten kiezen voor de veiligheid van de passagier, en in de
huidige aanbevelingen van de EASA is daar geen sprake van.”

Zomer van 2013

De nieuwe regels gaan niet eerder dan de zomer van 2013 in. Voor die tijd
buigen nog wel verschillende Europese organen zich over de kwestie. In het
uiterste geval zal de VNV via de Europese koepelorganisatie ECA juridische
stappen nemen, aldus Van Zwol. “Ik hoop dat het zover niet hoeft te komen.”

Ook de Europese vakbond voor cabinepersoneel (ETF) reageerde maandag op het
definitieve voorstel van de EASA. De ETF deelt de mening van de
pilotenbonden dat de Europese luchtvaartautoriteit voorbij is gegaan aan
belangrijke wetenschappelijke adviezen.

Lees meer luchtvaartnieuws op Luchtvaartnieuws.nl.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl