- Bijna driekwart van de Nederlandse investeringsmaatschappijen voor startups en scaleups maakt zich zorgen over de afkoeling van de economie, blijkt uit een rondvraag van Business Insider.
- Toch stelt het gros van de geldschieters dit jaar evenveel of meer investeringen te willen doen in jonge groeibedrijven.
- Wel wordt er geregeld kritischer gekeken naar de waardering van startups.
- Lees ook: Grote ontslagrondes bij startups. Wat gaat er mis in de techwereld?
De Nederlandse economie koelt dit jaar naar verwachting af, vergeleken met de sterke groei van afgelopen jaar. Toch lijken Nederlandse investeringsmaatschappijen die financiering verschaffen aan jonge groeibedrijven, hun strategie niet massaal te wijzigen.
Hoewel geldschieters zich zorgen over het verslechterde economische klimaat, blijft de bereidheid om financiering te bieden voor startups en scale-ups relatief groot.
Dat blijkt uit een rondvraag van Business Insider bij achttien Nederlandse investeringsmaatschappijen die financiering bieden aan jonge groeibedrijven. Daarbij zitten zowel kleinere investeringsclubs als grotere durfinvesteerders en door de overheid gesteunde fondsen.
Zorgen over economie, maar geen aanpassing van investeringsbeleid
Zo’n 70 procent van de gepeilde geldschieters stelt zich zorgen te maken over de verslechterde economie. Doordat de economie licht groeide in het vierde kwartaal van 2022 is een recessie in Nederland op een haar na afgewend. Economen verwachten dat de Nederlandse economie dit jaar veel minder snel zal groeien dan de afgelopen jaren.
Investeerders geven aan zich zorgen te maken over de krapte op de arbeidsmarkt, hoge grondstofprijzen, de gestegen rente en terughoudendheid bij collega-investeerders. Dat laatste is "nadelig", benadrukt investeerder Tatiana van Lier van Doen Participaties. "Wij investeren in de vroege fase en zoeken altijd naar co-financiers of investeerders die het stokje van ons over kunnen nemen."
Toch stelt zo'n 80 procent van de gepeilde investeerders de investeringsstrategie niet te hebben aangepast aan de nieuwe economische realiteit.
Publieke investeerders wijzen bijvoorbeeld op hun blijvende publieke taak om geld te steken in bedrijven. "Het is en blijft onze opdracht om deals te doen", zegt bijvoorbeeld een investeringsmanager van het Zuid-Hollandse UNIIQ. P
Private investeringsmaatschappijen die in prille of duurzame bedrijven geld steken, wijzen er tevens op dat zij dit zullen blijven doen.
Lagere waarderingen van startups
Wel geven meerdere investeerders aan dat zij startups met een financieringsvraag lager waarderen dan zij tot voor kort deden.
Als een investeringsmaatschappij financiering biedt via een participatie als aandeelhouder, wordt er bij nieuwe investeringsrondes telkens opnieuw gekeken naar de waarde van nieuw uit te geven aandelen.
Hoe hoger de aandelen van een startup worden gewaardeerd, des te minder nieuwe aandelen er hoeven te worden uitgegeven om een bepaald investeringsbedrag op te halen. Omgekeerd krijgt een financier die aandelen koopt, bij een lagere waardering meer aandelen voor bepaald financieringsbedrag en daarmee een groter belang in een startup.
Coenraad de Vries van duurzaamheidsinvesteerder Startgreen Capital stelt op zoek te zijn naar "meer reële waarderingen". De waarderingen zijn volgens hem de afgelopen vijf jaar "onrealistisch hoog geworden, door het vele goedkope geld". "Dat moet afkoelen, maar gebeurt nog maar langzaam."
De Vries biedt startups daarom vaker variabele, converteerbare leningen aan, die eventueel op een later moment nog omgezet kunnen worden in aandelen tegen een waardering die met de markt meebeweegt.
Dat je als ondernemer tegenwoordig minder geld krijgt voor je aandelen, wil nog niet bij iedereen landen, zo blijkt. "Ondernemers verwachten nog dezelfde waarderingen als in 2021", zegt oprichter Diederik Ingen-Housz van software-investeerder Knight Capital, "maar de markt is anders geworden".
De waarderingen waren volgens hem in 2021 dan ook wel érg hoog. "We moesten in die jaren geregeld 'nee' zeggen tegen deals, omdat startups geen realistische waarderingsverwachtingen hadden. Dit zag je ook terug op de beurs. Op een gegeven moment werden beursgenoteerde softwarebedrijven gemiddeld voor wel zo'n zestien keer de omzet gewaardeerd, bijna drie keer zoveel als waarvoor ze nu gewaardeerd worden."
Ook stellen meerdere investeerders kritischer aan te kijken naar de zogeheten 'runway' van een startup. Hiermee bedoelen zij hoe lang een bedrijf vooruit kan met een investering, voordat een nieuwe financieringsronde nodig is.
Zo zegt Michael Lucassen van investeerder TIIN Capital: "Wanneer gedurende een kwartaal budgetten niet lijken te worden gehaald zal eerder naar de kosten gekeken worden, zodat liquiditeit niet het probleem wordt. Ook wordt veel meer gestuurd op winstgevendheid en niet alleen groei. Liever nummer 1 worden in minder regio’s of landen, dan overal maar fysiek aanwezig willen zijn."
Het overkwam e-scooterbedrijf Go Sharing eind vorig jaar. Het bedrijf moest zich van investeerders terugtrekken uit 32 van de 45 steden waar het bedrijf actief was. Investeerders wilden dat het bedrijf toe zou werken naar winstgevendheid, zei een woordvoerder indertijd tegen Business Insider. Verlieslatende onderdelen zouden niet passen binnen deze strategie.
Geldschieters willen meer investeren in 2023
Ondanks hun geuite zorgen over de Nederlandse economie, kijken investeerders met een roze bril naar hun eigen plannen voor dit jaar. De helft van de ondervraagde geldschieters verwacht dit jaar meer investeringen te doen. Nog eens zo'n 40 procent verwacht evenveel investeringen te doen.
Nederlandse startups haalden afgelopen jaar desalniettemin ruim de helft minder investeringskapitaal op vergeleken met 2021. In dat jaar peuterden startups 5,3 miljard euro los bij geldschieters, terwijl ze in 2022 nog 'maar' 2,6 miljard euro ophaalden.
Het aantal investeringen bleef met 415 stuks dan weer vrijwel gelijk aan dat uit 2021. Geldschieters deden in dat jaar vaker investeringen van tientallen miljoenen euro's, rapporteerde marktonderzoeker Golden Egg Check begin dit jaar. In 2022 ging er juist meer kapitaal naar startups in de vroege fase.
De ondervraagde investeerders geven in grote meerderheid aan niet sneller 'nee' te zullen zeggen tegen bedrijven met een financieringsvraag en - opvallend, gezien het voorval bij Go Sharing - het niet belangrijker dan voorheen te vinden dat startups winst maken.
Ook reageren ze in meerderheid afwijzend op de vraag of ze minder snel in startups investeren die gericht zijn op snelle groei.
