Misschien is je partner druk bezig om gezonder te gaan leven, wil je baas meer empathie tonen of doet je beste vriend zijn best om een nog betere vriend te zijn.

De vraag is alleen: hoeveel bewijs heb je nodig om écht te geloven dat iemand is veranderd? En wanneer zeg het je vertrouwen op?

Die vraag stellen wetenschappers aan de universiteit van Chicago Ed O’Brien en Nadav Klein in een onderzoek waarin ze naar een reeks pogingen tot verbetering kijken: van veranderingen in het werkende leven, gezondheid, gedrag en ja, óók veranderingen in overheidsbeleid.

Is er nog hoop voor de politiek, of zijn we té sceptisch geworden over het vermogen tot aanpassing, waardoor politici gedoemd zijn te mislukken?

Hopeloze zaak

Wat blijkt? We houden er een dubbele standaard op na en vaak werken we – per ongeluk – mensen die willen veranderen tegen. Volgens de onderzoekers zijn we slecht in staat om vooruitgang te zien bij onszelf, maar ook bij anderen.

Ga je de mist in? Berg je dan maar.

Psychology Today geeft een duidelijk voorbeeld: je collega Mark heeft al twee weken geen woede-uitbarsting gehad. De kans dat je dan denkt 'Wauw, Mark boekt echt vooruitgang', blijkt dan vrij klein te zijn. In plaats daarvan denken we vaak: 'De volgende keer dat-ie ontploft, wordt vreselijk'.

Als Mark na weken van goed gedrag een kleine terugval heeft, gooien we de handdoek in de ring. We concluderen dat het slechts een kwestie van tijd was voordat hij zijn ware aard zou laten zien. Conclusie: hopeloze zaak.

Misschien herken je jezelf in dit voorbeeld. Ben jij de 'Mark' in dit verhaal, dan zakt de moed je al snel in de schoenen.

Zou je je poging om te stoppen met roken, beter te communiceren met je kinderen of positiever te zijn volhouden, als niemand om je heen oog heeft voor de vooruitgang die je boekt en alleen de kleine misstappen ziet?

Wat wel te doen?

In één van de tien onderzoeken keken O'Brien en Klein hoe een neerwaartse spiraal kan worden doorbroken.

Het idee was eigenlijk heel simpel: ze vertelden deelnemers aan het onderzoek dat de meeste mensen kunnen veranderen in positieve zin, als je er een beetje moeite in stopt. Met dit in hun achterhoofd zagen de deelnemers veel sneller de vooruitgang bij anderen.

Het is eigenlijk niet meer dan logisch. Je hebt misschien het idee dat mensen niet echt ingrijpend veranderen, maar vanaf je geboorte ben je jezelf aan het ontwikkelen, pas je je aan aan de omgeving en doe je kennis op. Volgens de onderzoekers gaan we er dan ook té vaak automatisch vanuit dat 'mensen niet veranderen', terwijl dat wel zo is.

Wil jij je partner, vriend of collega echt motiveren? Probeer de volgende keer eens te kijken naar hoe hij zich al heeft ontwikkeld, in plaats van de perfecte uitkomst voor ogen te houden.

LEES OOK: Dit zijn 21 leeftijden waarop je piekt in het leven – van makkelijk een taal leren tot je geluksgevoel