Diederik Samsom legde het af tegen Lodewijk Asscher bij de lijsttrekkersverkiezing van de PvdA. Toch is de oud-partijleider er nog steeds van overtuigd dat hij steeds de juiste keuzes heeft gemaakt. Dat zei hij in het programma 5 jaar later van Jeroen Pauw.
“Ik heb het helemaal zelf gedaan op de manier zoals ik het wilde doen […] ik heb daar weinig twijfel over.”
Sinds hij in februari 2012 partijleider werd, behaalde de PvdA tijdens de Tweede Kamerverkiezingen later dat jaar een verrassend hoog aantal zetels (38). Maar daarna leed Samsom nederlaag op nederlaag.
Inmiddels staan de sociaal-democraten op een schamele 10 tot 14 zetels volgens Peilingwijzer, dat de vier belangrijkste peilingen combineert tot één schatting.
‘Te snel vriendjes met VVD’
Groot kritiekpunt op Samsom is dat hij zich tijdens de campagne in 2012 fel afzette tegen de VVD, maar direct na de verkiezingen wel met Rutte en zijn partij een kabinet ging vormen. Toch vindt Samsom ook achteraf gezien dat er geen andere keuze was.
"Het was vanaf dag een duidelijk dat de PvdA en de VVD in ieder geval samen moesten. Daar konden dan nog wel een stapel partijen bij en die zijn er later ook bijgekomen in allerlei losse akkoorden omdat dat nodig was. Maar vlak na de verkiezingen wilden ze geen van allen meedoen. En dat snap ik ook heel goed, zij stonden allemaal op 15 zetels of minder en wij op 38 zetels of meer. Dat was logisch dat zij zeiden: ja jongens zoek het zelf even lekker uit."
Maar de kiezers lieten de PvdA de laatste jaren massaal in de steek. Volgens Samsom komt dat met name omdat hij zijn manier van politiek bedrijven niet goed genoeg heeft kunnen uitleggen:
"Als je in een coalitie tot elkaar veroordeeld bent zoals de VVD en PvdA. Dan maak je afspraken met elkaar waarin niemand 100 procent zijn gelijk haalt, maar waar de wereld beter van wordt. Als ik erin was geslaagd die manier van politiek te bedrijven - waar ik heilig in geloof, ik zou ook niet anders kunnen - om de schoonheid daarvan over het voetlicht te brengen, dan was dit niet gebeurd."
'Te weinig rood geluid'
Ook liet Samsom volgens velen onvoldoende het PvdA-geluid horen als fractieleider in de Kamer. Maar het partijbelang is in zijn ogen dan ook niet het allerbelangrijkste:
"Omdat ik het landsbelang belangrijker vond. Niets is belangrijker dan de vooruitgang van dit mooie land als je politicus mag zijn [...] Ik ken de kritiek, ik neem hem ook ter harte, maar ik sta nog steeds voor de volle 100 procent achter de keuze die ik gemaakt heb om juist de stabiliteit van de coalitie en daarmee de vooruitgang van dit land op één te zetten."
In de bijna vijf jaar dat Samsom fractieleider was, zijn vijf mensen weggegaan uit de PvdA-fractie en drie daarvan hebben twee nieuwe partijen gevormd - Nieuwe Wegen van Jacques Monasch en DENK - wierp Pauw hem voor de voeten:
"Dat zijn ook de nederlagen die je op je conto moet schrijven, waar je mee te worstelen hebt. Het zijn wel weer allemaal andere gevallen. De twee Turkse collega's, die zwaaiden af juist omdat ze het niet eens waren met de koers van Lodewijk Asscher. En Monasch ging heel specifiek over dat referendum en misschien ook nog wel over een andere agenda. Ik had niet het idee dat ik daar heel veel aan kon veranderen."
Terugkeer in de politiek?
Samsom vindt het nog te vroeg om te beslissen wat hij nu gaat doen, al zou hij nauwelijks twijfelen om weer terug te keren in de politiek als hij daarvoor werd gevraagd. "Als die kans zich weer voordoet dan denk ik niet dat ik heel veel bedenktijd vraag."
Dus wie weet als we straks weer 5 jaar later zijn.
