Zorgeloosheid troef bij beleggers. Dat zien we niet alleen aan de hype rond cryptomunten zoals de bitcoin. Ook op aandelenmarkten zien weinigen het somber in.
In de Verenigde Staten staat de brede S&P-500 index voor dit jaar op een plus van ongeveer 9 procent en de Amsterdamse AEX-index noteert bijna 10 procent hoger, vergeleken met de start van het jaar.
Beleggers laten de politieke strubbelingen in de wereld een beetje voor wat ze zijn. De focus ligt op economische groei en de winstcijfers van bedrijven. Daar bij is de angst voor grote schokken op de beurs tot een zeer laag niveau gezakt.
VIX: angstbarometer van de beurs
Dit laatste kun je enigszins volgen aan de hand van de zogenoemde VIX-index. De VIX wordt samengesteld op basis van de optiehandel, en geeft aan wat de verwachte bewegelijkheid van een aandelenindex is op basis van optiekoersen. Daarbij worden zowel call- als putopties meegenomen, die respectievelijk op koersstijgingen en -dalingen inspelen.
De VIX is kort gezegd de gewogen mening van optiehandelaren over toekomstige beursschommelingen. Dit wordt uitgedrukt in een percentage, dat pakweg tussen de 10 en 80 varieert. Rekenkundig is dit zo samengesteld dat het percentage de verwachte beursschommeling omhoog of omlaag op jaarbasis weergeeft.
Voor de S&P-500 ziet de VIX-index er momenteel zo uit.
De lage stand van de VIX duidt erop dat beleggers per saldo niet rekenen op grote schommelingen van de aandelenmarkt. Maar is dat terecht?
Aandelenbeleggers gemakzuchtig
Analist James Butterfill van ETF Securities, een uitgever van indexfondsen, denkt dat beleggers te makkelijk aandelen kopen op hoge waarderingsniveaus. Dat illustreert hij aan de hand van onderstaande grafiek, in een woensdag verschenen rapport.
(klik voor uitvergroting)
De grafiek toont het verband tussen de VIX-index (verticale as) en de waardering van aandelen, zoals uitgedrukt in de koers-winstverhouding (horizontale as). Te zien is dat dit verband over de afgelopen twee jaar redelijk sterk is: als de VIX-index laag staat, zijn aandelen relatief duur (hoge-koerswinstverhouding). En omgekeerd.
Butterfill noemt dit een zorgwekkende ontwikkeling, omdat het erop duidt dat beleggers 'gemakzuchtig' worden, en momenteel aandelen kopen die relatief duur zijn. Dat laatste is alleen gerechtvaardigd als de winst van bedrijven ook bovengemiddeld blijft toenemen.
Volgens de analist van ETF-Securities moeten beleggers echter serieuzer kijken naar risico's die de winstgroei van bedrijven kunnen raken. Zoals: renteverhogingen door centrale banken die lenen duurder maken, en onzekerheid over bijvoorbeeld belastingverlagingen van de regering van Donald Trump.
Er hoeft dus niet zo heel veel te gebeuren om een beurscorrectie uit te lokken. "Dit plaatst aandelenbeleggers in een kwetsbare positie", aldus Butterfill.
