De populistische regering van de Vijfsterrenbeweging en Lega zit inmiddels twaalf dagen in het zadel. Van de vermeend eurosceptische houding is nog niet heel veel te merken.
Integendeel, de Italiaanse minister van Financiën Giovanni Tria liet afgelopen weekend weten dat het helemaal niet de bedoeling is om de uitgaven flink te verhogen, zonder dat daar fiscale dekking tegenover staat.
Een geruststelling voor andere eurolanden, die vreesden dat Lega en de Vijfsterrenbeweging zo’n 100 miljard euro wilden spenderen, zonder te letten op de consequenties voor de torenhoge Italiaanse staatsschuld.
LEES OOK: Zo kan Italië de eurozone in 9 stappen opblazen
Een van de problemen van Italië is de nauwe verwevenheid van de overheidsfinanciën met het bankwezen. De Italiaanse overheid heeft de afgelopen jaren zwakke banken gered met overheidssteun. Tegelijk is naar schatting ongeveer 20 procent van de Italiaanse staatsschuld in handen van Italiaanse banken.
Als de overheid de staatsschuld verder laat oplopen en er twijfel ontstaat over de houdbaarheid van de staatsschuld, raakt dat ook meteen Italiaanse banken.
Uitstroom bij Italiaanse banken
Opvallend is dat Italianen er zelf kennelijk niet helemaal gerust op zijn dat de populistische regering van premier Giuseppe Conte dit alles in goede banen kan leiden.
Econoom Eric Dor van de Universiteit van Lille signaleert dinsdag dat er afgelopen mei, in de aanloop naar de vorming van de nieuwe regering, een flink uitstroom is geweest van geld uit het Italiaanse banksysteem richting andere eurolanden.
In totaal hebben klanten van Italiaanse banken afgelopen maand liefst 39 miljard euro verplaatst naar banken van andere eurolanden. Italiaanse banken hebben de uitstroom van geld van klanten gecompenseerd door zelf meer te lenen bij de Europese Centrale Bank en de Italiaanse centrale bank. Dit vertaalt zich binnen het eurosysteem in een hogere schuld van de Italiaanse centrale bank aan andere centrale banken binnen de eurozone. Hoe dat werkt, lees je op de website van de ECB.
De ontwikkeling is te zien in onderstaande grafiek. Het allerlaatste piekje oogt niet heel indrukwekkend, maar het gaat dus om een toename van de schuld van de Italiaanse centrale bank bij andere centrale banken met 39 miljard euro.
(klik voor uitvergroting)
Volgens econoom Dor is deze ontwikkeling het gevolg van "wantrouwen van klanten in hun eigen banken, waarbij men de voorkeur geeft om spaargeld bij buitenlandse banken aan te houden of te beleggen in buitenlandse financiële activa".
De mate waarin Italianen hun vermogen bij Italiaanse banken aanhouden kan dus gezien worden als een vertrouwensindicator.
De vraag is of de uitstroom van vermogen bij Italiaanse banken aanhoudt, nu de nieuwe Italiaanse regering daadwerkelijk moet laten zien hoe het voornemen om bijvoorbeeld een basisinkomen in te voeren, gerijmd kan worden met fiscale discipline ten aanzien van de staatsschuld.
