De Britse regering pakt de Brexit aan op de ‘de slechtst mogelijke manier’. Dat zegt de Britse voormalig EU-onderhandelaar Steven Bullock tegen Business Insider.
Bullock werkte jarenlang op de Britse permanente vertegenwoordiging bij de Europese Unie in Brussel. Hij overzag onderhandelingen met de Europese Commissie en vertegenwoordigde het Verenigd Koninkrijk in bepaalde ondercommissies en werkgroepen. Daarvoor werkte hij in eigen land voor het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking (Department for International Development).
Hij vertelt dat Brussel ‘baffled‘ is over hoe onvoorbereid de Britse premier Theresa May en haar ministers lijken te zijn. “De mensen die ik spreek zijn simpelweg teleurgesteld. Het is ongeveer zoals een vriend die ontspoort en vervolgens geen hulp wil aannemen”, zegt Bullock in een interview.
De Brexit is ‘waanzinnig complex’ en de twee jaar die staan voor de scheiding zal volgens de oud-onderhandelaar niet genoeg blijken.
Boris Johnson is ‘het achtereind van een paard’
Maar het zijn vooral de ministers die de werkelijke onderhandelingen moeten uitvoeren die Bullock het meest versteld doen staan. Zij zijn schrikbarend slecht voorbereid, negeren zowel de opmerkingen van EU-kopstukken als de adviezen van hun eigen kundige ambtenaren. Boris Johnson, de minister van Buitenlandse Zaken, is volgens Bullock ‘het achtereind van een paard’ en een beschamende vertegenwoordiger van het Verenigd Koninkrijk.
"Ik ben geschokt. Werkelijk, ik ben diep, diep geschokt", vertelt de voormalige diplomaat.
"In het algemeen zit er een geoliede machine achter de onderhandelingen met de EU", stelt Bullock, die daarmee doelt op de onderhandelingen die elke lidstaat voert met de Europese Commissie om haar belangen goed uit te leggen en de standpunten over nieuwe wetgeving naar voren te brengen. Een apparaat dat dus al bestaat, lang vóór het woord 'Brexit'.
"We hebben de permanente vertegenwoordiging in Brussel, met veel topexperts op het gebied van de EU. We hebben ook tal van deskundigen in Whitehall [het Britse regeringskwartier in Londen, red.]. Honderden zijn het er. En er zijn vele ambtenaren die uitgebreid met de EU hebben gewerkt. Desondanks lijkt het dat we al het advies negeren en niet eens een conceptstrategie hebben."
"Als iemand me in augustus vorig jaar had gevraagd: 'Wat zou de slechtste manier zijn om dit aan te pakken?' Dan zou ik niet dít hebben kunnen bedenken..."
'Merkel maakt echt geen grappen'
Het snoeiharde oordeel baseert oud-diplomaat Bullock deels op een voorval uit januari. Ivan Rogers, de ambassadeur van het Verenigd Koninkrijk bij de Europese Unie - en dus het hoofd van die permanente vertegenwoordiging - stapt dan op. In zijn ontslagbrief roept hij ambtenaren op om 'de machthebbers de waarheid te zeggen' door 'ongegronde argumenten en troebel denken' te bekritiseren. De brief legt wat betreft Bullock bloot dat de relatie tussen regeringstop en overheidsexperts faalt. "Hij zei duidelijk dat de ambtenarij al pogingen had gedaan om 'de waarheid te zeggen', maar dat die niet gehoord werden."
De naïviteit kent geen grenzen, constateert Bullock. Hij vreest dat de Britse onderhandelaars de positie van hun Brusselse evenknieën onderschatten. "De aanname leeft onder de ministers dat het harde spel vanuit de EU alleen dat is: spel. Maar als mensen zoals Merkel zeggen dat de vier vrijheden [vrij verkeer van mensen, goederen, kapitaal en werk, red.] niet opgedeeld kunnen worden, dan maken ze echt geen grappen. Het staat in EU-verdragen en ze zijn de hoekstenen van het hele project."
"De houding van de Britse ministers lijkt te zijn: de EU bedoelt het niet zo en het komt wel goed als we alles aan hen uitleggen. Maar dat is duidelijk níet het geval."
