De Amerikaanse milieuactivist Xiuhtezcatl Martinez (zijn voornaam spreek je uit als sjoe-tes-kat) is pas 16 jaar oud, maar dat weerhoudt hem er niet van de Amerikaanse federale overheid voor de rechter te slepen.
De Amerikaan schoof aan bij het Zweedse televisieprogramma Skavlan om uit te leggen waarom hij de zaak heeft aangespannen:
“De federale overheid van de Verenigde Staten weet al decennia af van klimaatverandering. Ik en 20 andere jongeren klagen de staat aan omdat ze ons grondwettelijke recht op leven, vrijheid en eigendom niet beschermen, door geen actie te ondernemen op het gebied van klimaatverandering.”
Xiuhtezcatl baseert de zaak op het vijfde amendement op de Amerikaanse grondwet, waarin staat bepaald dat niemand zijn of haar leven, vrijheid of bezit zal worden ontnomen zonder een eerlijk proces.
Klimaatzaak tegen Amerikaanse overheid
De procedure werd eind 2015 gestart, maar stuitte op verzet van zowel de federale overheid als grote bedrijven uit de olie- en gassector. Gezamenlijk hebben zij een verzoek ingediend om de rechtszaak te laten afwijzen. Vorige week bepaalde een rechter echter dat de zaak wel mocht doorgaan.
Omdat de rechtszaak niet is aangespannen tegen de Obama-regering, maar tegen de federale overheid, zal de zaak ook doorgaan onder het presidentschap van Donald Trump - die zijn vraagtekens zet bij klimaatverandering.
De zaak doet een beetje denken aan de Nederlandse klimaatzaak, waarmee Stichting Urgenda in 2015 afdwong dat de Nederlandse staat de uitstoot van broeikassen eind 2020 met minimaal 25 procent ten opzichte van 1990 moet hebben teruggedrongen. Volgens de rechtbank zou het regeringsbeleid van dat moment slechts zorgen voor een reductie van 17 procent, in strijd met de getekende klimaatverdragen.
Milieuactivist sinds zijn zesde
Het is niet de eerste keer dat Martinez opkomt voor het klimaat. Hij is naar eigen zeggen al tien jaar actief als milieuactivist - dat is dus sinds hij zes jaar oud was -, en sprak al drie keer voor de Verenigde Naties over klimaatverandering.
Zijn Azteekse afkomst speelt daarbij een belangrijke rol, legt hij uit:
"Doordat ik opgegroeid ben met inheemse tradities en de inheemse cultuur, heb ik een ander perspectief op de wereld gekregen. Ik heb daardoor een ontzettend sterke band met de wereld, en voel dat ik onderdeel uitmaak van iets groters. Mijn vader vertelde mij altijd dat al het leven heilig en verbonden is. Als mensen hebben wij de verantwoordelijkheid om dat wat ons leven geeft te beschermen."
Soms heeft Martinez wel de behoefte om "gewoon" rond te hangen met zijn vrienden zoals normale 16-jarigen doen, maar hij zegt niet stil te kunnen zitten.
"Het leven is kort en ik wil er alles aan doen om er voor te zorgen dat mijn kinderen geen actie hoeven te voeren om klimaatverandering tegen te gaan. Maar onze huidige politici weigeren actie te ondernemen. Hell yeah, ik blijf hier nog voor vechten. Ik houd hier niet mee op."
