Het begint er steeds meer op te lijken dat Hillary Clinton de Amerikaanse verkiezingen gaat winnen, hoewel het natuurlijk nog maar de vraag is of Donald Trump de verkiezingsuitslag ook zal accepteren.
Of Clinton de nieuwe president wordt of niet, de meeste experts zijn het erover eens dat Hillary Clinton ook het derde presidentiële debat gewonnen heeft, en daarmee kan ze zich de debatkampioen van de Amerikaanse verkiezingen noemen.
Lars Duursma, oprichter van trainingsbureau Debatrix en voormalig wereldkampioen debatteren, deelt een aantal lessen die we van de afgelopen drie debatten tussen de Amerikaanse presidentskandidaten kunnen leren.
• Ga in gesprek met elkaar
Het is verleidelijk om je eigen punten te blijven herhalen op televisie, maar zo houd je het publiek niet vast. “Wat mij direct opviel, is dat het laatste debat de beste van de drie was”, zegt Duursma. “De debatten zijn de enige momenten in de campagne dat je echt op elkaar kunt reageren, en dat ze elkaar kunnen prikkelen.”
De vorige debatten waren volgens Duursma vooral “monoloogjes”. Ook dat kan handig zijn – “Ik zou die aanpak misschien ook wel adviseren op sommige momenten” – maar voor de kijker is het een stuk minder interessant, zegt de debatexpert.
• Kies je aanvallen strategisch uit
Hillary Clinton kwam volgens Duursma zo goed over omdat ze haar aanvallen zeer strategisch had uitgekozen. “Je zag het eigenlijk al bij het eerste debat, toen Clinton in de laatste minuten van het debat begon over Alicia Machado (de voormalig Miss Universe die door Trump 'Miss Piggy' werd genoemd, red.). Ze had heel goed nagedacht over hoe ze die aanval moest plaatsen.”
Clinton wist van tevoren ook goed dat ze de vrouwelijke zwevende kiezer wilde binnenhalen, en had daar elke aanval op afgestemd, zegt Duursma. Trump riep volgens hem juist dingen die op steun konden rekenen bij zijn vaste achterban, maar de zwevende kiezer niet binnenhaalt.
Volgens Duursma kun je de debatstrategie van Clinton daarmee - verrassend genoeg - vergelijken met die van Geert Wilders: "Iemand als Alexander Pechtold staat de hele tijd bij de interruptiemicrofoon, en schiet eigenlijk met hagel."
Wilders denkt volgens Duursma veel strategischer na over welke punten hij kan maken. "Hij maakt drie interrupties, waarmee hij vervolgens weer het nieuws haalt."
• In een debat gaat het om de domme dingen die je doet
Dat Clinton door de meesten is uitgeroepen als winnaar, heeft niet alleen met Clinton te maken, maar ook met het impulsieve karakter van Trump. Soms is dat volgens Duursma juist zijn kracht: "Trump weet soms heel ad rem en scherp uit de hoek te komen."
Maar door diezelfde karaktereigenschap maakte hij ook de fouten die hem de overwinning kostten, zegt Duursma. "Zoals toen hij Clinton een ‘nasty woman’ noemde, en natuurlijk toen hij zei dat nog niet wist of hij de verkiezingsuitslag wel zou accepteren."
Na een debat zijn het vooral de domme uitspraken die blijven hangen, niet de goede momenten, zegt de debatexpert. "Zo’n opmerking overschaduwt het hele debat, terwijl Clinton weinig foute dingen heeft gezegd.”
• Voorbereiding loont
Dat Trump zo impulsief reageert, heeft volgens Duursma ook gedeeltelijk te maken met slechte voorbereiding. "Over veel dingen lijkt niet goed nagedacht." En juist daarom is het belangrijk dat je je huiswerk doet voor zo’n debat, zegt Duursma.
"Sommige mensen krijgen een enorm gevoel van weerstand bij een goede voorbereiding. Ze krijgen het gevoel dat ze daardoor worden beperkt in wat ze kunnen doen. Dat heeft Trump ook."
Maar een goede voorbereiding kan er volgens Duursma juist voor zorgen dat je je lekker gaat voelen, en daardoor meer dingen durft te doen.
