Elk jaar zet het Duitse onderzoeksbureau Jacdec (Jet Airliner Crash Data Evaluation Centre) de 60 grootste vliegmaatschappijen ter wereld.Bij de bovenste en onderste tien zijn dit jaar aardig wat verschuivingen.

Het laatste grote vliegtuigongeluk dat in het collectieve geheugen staat gegrift, dateert alweer van 2009 toen Air France vlucht 447 van Rio de Janeiro naar Parijs neerstortte in de Atlantische Oceaan en 228 passagiers en crew overleden. Op de lijst van ergste vliegtuigcrashes aller tijden van de site planecrashinfo.com eindigt deze op plaats 21.

Afgelopen jaar vonden er bij de grote luchtvaartmaatschappijen geen mega-ongelukken plaats. Maar dat wil niet zeggen dat er in 2011 überhaupt geen grote dodelijke ongevallen waren.

Wellicht herinnert een oplettende nieuwsvolger zich nog het Russische hockeyteam dat in september omkwam bij een crash van Yak Service. Niet alleen spelers van het Russische nationale ijshockeyteam, sporthelden van dat land, maar ook een aantal voormalige NHL spelers kwamen daarbij om het leven. Slechts een bemanningslid overleefde het ongeluk.

Planecrashinfo.com telde ruim 40 dodelijke ongevallen, waarvan het merendeel kleine vliegtuigjes als Cessna’s en Beechcrafts betrof en kleine, soms obscure luchtvaartmaatschappijen zoals Pawan Hans Helicopters of Amazonaves Air Taxi. Ook militaire ongevallen tellen mee. Geen van de bekende, grote maatschappijen was bij een dodelijk ongeluk betrokken in 2011.

Veilige vliegmaatschappijen

Het Duitse onderzoeksbureau JACDEC (Jet Airliner Crash Data Evaluation Centre) houdt jaarlijks een veiligheidslijst bij van de 60 grootste vliegmaatschappijen. De grootte van een maatschappij wordt bepaald aan de hand van het aantal gevlogen kilometers per passagier. Dat aantal vliegkilometers wordt afgezet tegen het aantal ongevallen in de afgelopen 30 jaar en het aantal dodelijke slachtoffers.

Dodelijke ongevallen zijn eigenlijk vrij zeldzaam in de luchtvaart. In 2011 had geen van de 60 grootste vliegmaatschappijen een fataal ongeluk. Daarom houdt JACDEC ook rekening met een aantal andere veiligheidsindicatoren, zoals het aantal vlieguren en het aantal passagiers.

Ook weegt een ongeluk van meer dan tien jaar geleden minder zwaar dan een recent ongeluk. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom het jonge Swiss Air met nul ongelukken en geen dodelijke slachtoffers lager op de lijst staan dan het enorme United Airlines met vier ongelukken en in totaal 247 doden gedurende de afgelopen dertig jaar. "Swiss en United is alsof je een muis met een olifant vergelijkt", legde JACDEC uit bij navraag. "Het
verschil zit 'm in het aantal vliegkilometers."

KLM, Ryanair, Easyjet, Arkefly

Het goede nieuws: Air France eindigt ondanks alles alsnog als middenmoter op plek 39 (en stijgt daarmee zelfs twee plekjes sinds vorig jaar). KLM, dat apart van de Franse tak wordt beoordeeld, staat stabiel op plek 23. Ryanair zakt een plekje, van 27 naar 28, net als Easyjet dat van 18 naar 19 verschuift. Arkefly is niet groot genoeg om de lijst te halen, maar de Britse zuster Thomsonfly vinden we terug op een respectabele 25e plek, eentje lager dan vorig jaar.

De meeste verschuivingen in de lijst zijn, bij het gelukkige gebrek aan ongelukken, het gevolg van de groei of overnames van maatschappijen. Zo is het Amerikaanse Continental Airlines van de lijst verdwenen nu het onderdeel is van United Airlines (dat daarmee van olifant tot mammoet is uitgegroeid).

Het eveneens Amerikaanse AirTran (in 2010 op plek 38) was dit juist te klein om mee te worden genomen in de lijst, wat ook gold voor de Duitse Condor Flugdienst (31) en het Chinese Shenzhen Airlines (13).

In plaats van die maatschappijen zijn nu Thomas Cook Airlines (17), AirAsia (31), Air India (57) en Egypt Air (60) opgenomen.

Een andere belangrijke reden voor het stuivertje wisselen is dat JACDEC voortaan niet alleen ongevallen maar ook "zeer ernstige incidenten" en "bijna-crashes" van de afgelopen tien jaar meeneemt in haar telling. Daardoor duikelt het Australische Qantas, jarenlang nummer 1 en veiligste maatschappij ter wereld, van de 1e naar de 11e plaats en staat dus zelfs buiten de top-10.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl