De onderhandelingen over de nieuwe relatie tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk beginnen – als het goed is – binnen enkele weken. Brexit-man Boris Johnson speelt hierin nog steeds een belangrijke rol.
Voor EU-gezinde Britten en Brusselse politici was hij dé plaaggeest van 2016. Boris Johnson, op dat moment burgemeester van Londen, wierp zich op als aanvoerder van een campagne voor een Brits vertrek uit de Europese Unie. Hij kreeg zijn zin, het Leave-kamp won.
Even leek het er op dat we niets meer van het blond gelokte lid van de Conservatieve Partij zouden horen. Na de uitslag van het referendum, stelde Johnson zich namelijk niet verkiesbaar als premier. Theresa May, zijn veel minder zichtbare partijgenoot, werd de nieuwe regeringsleider.
Maar een paar weken later verscheen Johnson opeens weer op het politieke toneel. De conservatief werd op 13 juli 2016 benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken en neemt daarmee alsnog zijn verantwoordelijkheid voor het Groot Brittannië van ná de Brexit.
De onderhandelingen kunnen beginnen
Het Britse parlement heeft deze week officieel toestemming gegeven voor de Brexit. Premier Theresa May zal deze maand haar land uitschrijven bij de Europese Unie. Daarna kunnen de onderhandelingen over de post-Brexit-relatie beginnen.
“Als minister van Buitenlandse Zaken zal Johnson zeker aan zijn collega’s en de buitenwereld laten weten hoe hij denkt over de onderhandelingen met Brussel,” legt Patrick Bernhart, schrijver van het biografische boek ‘Boris - Klucht of koningsdrama’, telefonisch uit aan Business Insider. “Hij is samen met David Davis (red, een speciaal aangestelde Brexit-minister) en Liam Fox (red, minister van Internationale Handel) een van de drie Brexiteers, zoals de mannen worden genoemd.”
Optimistische Johnson
Ze laten al geregeld van zich horen, merkt Bernhart op. Zo zei Johnson afgelopen weekend nog dat het geen ramp zou zijn als de onderhandelingen met de EU op niets uitlopen en de handelsrelatie met het VK gebaseerd wordt op de standaard-afspraken van de Wereld Handelsorganisatie.
“Johnson is één van de politici in het Verenigd Koninkrijk die het meest optimistisch is over de Brexit. Hij laat zich niet zo gauw bang maken door zwarte vergezichten.”
Wat betreft Johnson, heeft Brussel straks met een apart figuur te maken. “Het is geen typische diplomaat. Hij laat zich leiden door intuïtie. Daarnaast was hij ooit journalist en columnist, in die rol was hij niet bepaald grijs en saai.”
Grapjes over de Italianen
Hoewel hij iets diplomatieker is geworden in zijn nieuwe rol, botst Johnsons columnist-achtige manier van communiceren nog steeds wel eens. “Zo zei hij vorig jaar tegen een Italiaanse minister dat Italië het Verenigd Koninkrijk toegang tot de Europese interne markt zou moeten geven, omdat het geen exporten van prosecco zou willen verliezen. Dat vonden de Italianen een belediging.”
De belangrijkste punten waarover onderhandeld gaat worden, zijn volgens Bernhart het vertrek uit de douane-unie, het soort handelsakkoord dat in de plaats komt van de Britse deelname aan de interne markt, en of de Britten nog financieel iets gaan bijdragen aan de EU.
Bernhart: “We hebben te maken met een soort echtscheiding. De vraag zal opkomen: wat krijgen de Britten nog van de EU en vice versa. Bijvoorbeeld, moeten de Britten nog betalen voor de toekomstige pensioenverplichtingen van EU-ambtenaren? Of gaat het VK in het verleden betaalde bedragen juist terugvorderen, omdat het niet meer mee doet?”
Britten willen niets betalen
Ook daar heeft Johnson zich al over uitgesproken. “Het zou niet redelijk zijn als het Verenigd Koninkrijk na vertrek uit de EU nog grote betalingen moet doen,” zei hij vorige week tegenover de BBC.
Soepel en voorspelbaar zullen de onderhandelingen in ieder geval niet verlopen. En dat komt niet alleen door het karakter van Boris Johnson. Dit jaar gaan Frankrijk en Duitsland naar de stembus. Ook deze uitslagen zullen invloed hebben op het verloop van de onderhandelingen. Bovendien wil Schotland op zijn beurt weer een referendum over het lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk.
