Arunachalam Muruganantham – dorpsbewoner zonder diploma – ontwikkelde een machine die arme Indiase plattelandsvrouwen in staat stelt zelf maandverband te produceren. 

Soms is het de moeite waard om het wiel opnieuw uit te vinden. Het uitzonderlijke verhaal van Arunachalam Muruganantham bewijst dat. Muruganantham was geschokt toen hij vlak na zijn huwelijk in 1998 ontdekte dat zijn vrouw smerige vodden gebruikte tijdens haar menstruatie, schrijft de BBC.

Slechts 12 procent van de Indiase vrouwen gebruikt maandverband – omdat ze zich schamen om het te kopen, of uit geldgebrek. Muruganantham denkt dat op het platteland dat percentage nog veel lager ligt: vrouwen gebruiken er zelfs zand, zaagsel, bladeren of as – alles hoogst onhygiënisch.

40 keer zo duur als katoen

Dat veel vrouwen liever eten voor hun familie kopen in plaats van maandverband is geen verrassing als je naar de prijs kijkt. Toen Muruganantham inlegkruisje kocht voor zijn vrouw, moest hij 4 roepie (4 eurocent) betalen, terwijl de tien gram katoen waar het van gemaakt was zo’n 40 keer goedkoper was. Het zette hem aan tot een zoektocht naar een goedkope manier om maandverband te produceren.

Eerst probeerde hij zelf het inlegkruisje opnieuw uit te vinden Bij gebrek aan geschikte proefpersonen testte hij zijn eerste probeersels zelf uit, door het ‘maandverband’ zelf te dragen, met een kunstmatige baarmoeder met geitenbloed op zijn lichaam. Maar menstruatie is met een enorm taboe omgeven in India: uit schaamte verliet eerst zijn vrouw en daarna zijn moeder hem. Zijn dorp dacht dat hij bezeten was door geesten; hij moest zijn thuis verlaten.

Uitgeven voor textielproducent

Maar Muruganantham gaf niet op. Hij besloot grote producenten te benaderen om te vragen hoe de vleugeltjes in elkaar staken. Toen hij zich uitgaf voor een textielfabrikant kreeg hij samples opgestuurd en kwam hij achter het geheim: cellulose, het grootste bestanddeel van hout. Met dit geheime ingrediënt kon maandverband lokaal worden geproduceerd. Maar de machines om cellulose uit hout te halen kosten duizenden dollars; Muruganantham besloot er zelf één te bouwen.

Muruganantham had namelijk ook een ander doel: niet alleen moest persoonlijke hygiëne bereikbaar worden voor massa's arme vrouwen, maar maandverband moest ook een bron zijn van werkgelegenheid. Het kon extra inkomen bieden aan plattelandsvrouwen - zoals zijn moeder, die na de dood van zijn vader alles moest verkopen en vier kinderen moest zien te onderhouden van de 1 dollar per dag die ze verdiende als landarbeidster.

Opzettelijk simpel

Na bijna vijf jaar had Muruganantham een machine ontwikkeld die goedkoop maandverband maakt. Een soort maalmachine breekt de harde cellulose tot pluizig materiaal, dat vervolgens door een tweede machine tot rechthoekjes wordt gemaakt. Die worden vervolgens verpakt in ongeweven textiel.

In een uur kun je het proces onder de knie krijgen, en de machines zijn opzettelijk simpel gehouden zodat vrouwen ze zelf kunnen onderhouden.

Muruganantham bouwde 250 machines in 18 maanden, die hij naar de armste gebieden van Noord-India bracht. Vrouwen moeten hier vaak uren lopen om water te halen - wat ze niet kunnen als ze menstrueren, tot leed van hun familie.

Bijgeloof

Er moet veel bijgeloof over maandverband overwonnen worden, maar inmiddels staat de machine in 1300 dorpen in 23 deelstaten. De vrouwen die inlegkruisjes produceren verkopen ze direct aan andere vrouwen - een bijkomend voordeel, omdat veel vrouwen te beschaamd zijn om maandverband bij mannelijke winkeliers te kopen.

Muruganantham hoeft niet rijk te worden van zijn uitvinding. "Ik heb gezien dat mensen niet sterven door armoede, maar door onwetendheid", stelt hij. O, en zijn vrouw is weer bij hem terug.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl