De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit waarschuwde maandag voor besmette eieren met te hoge concentraties van de schadelijke stof fipronil.

Volgens Helmus Torsius uit Putten, eigenaar van pluimveebedrijf Torsius, is het maar de vraag of boeren de besmette eieren te boven komen. “Je moet tegenwoordig alles in werk stellen om je dieren gezond te houden en een goed product te leveren.”

“We moeten aan allerlei eisen voldoen. We moeten voedselveiligheid nastreven en ratten en muizen bestrijden, maar we mogen geen gif gebruiken.” Daar komt bij dat de prijzen voor eieren heel laag liggen. “Als we geluk hebben, krijgen we 7 cent.”

Torsius stelt dat consumenten geen idee hebben waar voedsel vandaan komt. “We willen een moderne wereld, maar we zien de boer nog steeds als de man met het kromme ruggetje en het petje op, die stront loopt te scheppen en twintig kippen en twee varkens houdt. Daar denken we de wereld mee te kunnen voeden.”

De NVWA waarschuwde eieren met de code X-NL-40155XX erop niet te eten. Het gehalte van de schadelijke stof fipronil daarin is zo hoog dat consumptie een acuut gevaar oplevert voor de volksgezondheid.

De code staat gestempeld op het ei. De eieren worden op dit moment teruggehaald uit de schappen. Consumenten moeten de eieren weggooien.

Ook waarschuwt de NVWA geen eieren te eten met de codes: X-NL-43113XX, X-NL-43326XX, X-NL-43835XX, X-NL-42766XX, X-NL-42071XX, X-NL-43514XX, X-NL-41679XX, X-NL-43879XX, X-NL-43640XX, X-NL-42659XX. Het fipronil-gehalte hierin is hoger dan de dagelijks toelaatbare hoeveelheid bij langdurige consumptie door kinderen. Ouders wordt aangeraden om voorlopig hun kind uit voorzorg geen eieren met deze codes te laten eten.

Luizen en vlooien bestrijden

Fipronil is een insecticide dat tegen luizen, vlooien en teken wordt gebruikt. Het zit ook op vlooienbandjes van katten en honden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschouwt fipronil voor de mens als "matig toxisch''. In grote hoeveelheden kan het middel schade toebrengen aan nier, lever of schildklier.

De NVWA komt met deze waarschuwing nadat vorige week was geconstateerd dat een luizenbestrijder het afgelopen jaar fipronil had gebruikt bij een groot aantal pluimveebedrijven tegen bloedluis. Het middel is niet toegestaan in de pluimveehouderij.

Inmiddels zijn 180 pluimveebedrijven stilgelegd. De betreffende ondernemingen moeten hun geleverde eieren terugroepen. Het Openbaar Ministerie heeft een onderzoek ingesteld tegen de luizenbestrijder, aldus de NVWA.

De brancheorganisatie voor de eiersector OVONED stelt dat sinds 22 juli er geen besmette eieren meer in de winkels zijn gekomen. Volgens de organisatie is de pluimveesector "slachtoffer geworden van een frauduleuze handeling waar de getroffen pluimveehouders part noch deel aan hebben".

ChickFriend uit Barneveld

Pluimveebedrijven die zijn gedupeerd door het gebruik van fipronil stellen het bedrijf dat ze hadden ingehuurd om bloedluis te bestrijden aansprakelijk. Het bedrijf, ChickFriend uit Barneveld, is er volgens hen verantwoordelijk voor dat het verboden middel in eieren terecht is gekomen en hun bedrijven nu uit voorzorg platliggen.

De Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) heeft van meerdere bedrijven gehoord dat ze ChickFriend inmiddels schriftelijk op de hoogte hebben gesteld, vertelde voorzitter Hennie de Haan dinsdag. "Dat lijkt mij niet onverstandig. Ze hebben een dienst van hen afgenomen waardoor de schade berokkend is.''

De Haan houdt er rekening mee dat het bedrijf failliet zal gaan. "Maar ik neem aan dat het bedrijf ook een aansprakelijkheidsverzekering heeft."

Foodwatch plaatst vraagtekens bij aanpak

'Voedselwaakhond' foodwatch heeft in de kwestie over de besmette eieren vooral veel vragen over de aanpak ervan. Zo vraagt de organisatie zich af "waarom niet alle eieren van de verdachte 180 bedrijven uit voorzorg worden teruggeroepen uit supermarkten en bij consumenten."

De organisatie sluit niet uit dat "economische belangen van de sector boven de volksgezondheid prevaleren''. Ze begrijpt ook niet dat "de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit de boodschap verkondigt dat je gerust eieren kan blijven eten, buiten die van de genoemde elf bedrijven, terwijl anderzijds wordt aangeven dat de lijst met ernstig besmette eieren nog uitgebreid kan worden.''

"De volksgezondheid hoort absolute prioriteit te hebben bij elke keus binnen de NVWA'', benadrukt foodwatch.