Het aandeel koolstofdioxide (CO2) in de lucht is hoger dan ooit en blijft stijgen, blijkt uit metingen op Hawaii.
We hebben een behoorlijk goed idee waaruit de atmosfeer van de aarde bestond in de voorbije 800.000 jaar, met dank aan ijsboringen in Groenland en Antarctica.
Wetenschappers kunnen op basis daarvan zien hoe het koolstofdioxidegehalte fluctueerde en wat voor temperaturen gemeengoed waren.
Het maandelijkse gemiddelde aan CO2 in de atmosfeer is nu hoger dan ooit, afgaand op metingen die het Mauna Loa Observatory in Hawaii deed. De teller sloeg daar in april uit naar 410 delen CO2 per miljoen deeltjes (de zogenoemde parts per million-index, kortweg ppm).
Het record is geen verrassing – in 2013 kwam het ppm-gehalte voor CO2 voor het eerst uit boven de 400.
Dat de stijging aan CO2 in de atmosfeer van onze planeet een opwarming van het klimaat veroorzaakt, daar zijn de meeste wetenschappers het wel over eens. Een stijgende zeespiegel, verwoestijning van grote gebieden op aarde, bizar weer en superstormen zijn maar een paar van de gevolgen waar klimatologen voor waarschuwen.
"Dit het enige thuis dat we hebben", zegt klimaatwetenschapper Katharine Hayhoe op Twitter.
Breathing the air of a new world
Voor de 800.000 waar we gegevens voor hebben, lag het gemiddelde CO2-niveau doorgaans tussen de 170 ppm en de 280 ppm. Toen de mensheid eenmaal begon met fossiele brandstoffen in de Industriële Revolutie, kwam daar langzaam verandering in. Pas sindsdien ligt het CO2-niveau boven de 300 en vanaf 2013 boven de 400.
Langer geleden kan het CO2-niveau wel hoger geweest zijn, denken onderzoekers. In het Plioceen, tussen de 2 en 4,6 miljoen jaar geleden bijvoorbeeld. Toen stond de zeespiegel 18 tot 24 meter hoger dan nu.
Mensen hebben dus nog nooit zulke vervuilde lucht ingeademd als nu. Daar komt nog bij dat de luchtkwaliteit in steden vaak vele malen slechter is dan het record dat in Hawaii gemeten werd. Dag in dag uit vervuilde lucht inademen kan een negatief effect hebben op denkprocessen en besluitvaardigheid. Het leidt ook tot meer gevallen van astma, COPD en dergelijke aandoeningen van de luchtwegen.
Sommige experts verwachten dat deze eeuw nog meerdere records gaat breken als het op CO2-deeltjes per miljoen aankomt. Getallen van 550 ppm rond 2100 zouden niet onmogelijk zijn, waarbij de temperatuur op aarde gemiddeld met 6 graden zou stijgen.
Dergelijke prognoses nemen echter niet in ogenschouw dat de mensheid in de tussentijd maatregelen zou nemen. Het klimaatakkoord van Parijs is zo'n maatregel, al blijft de CO2-uitstoot vooralsnog dus stijgen wereldwijd.
Het akkoord van Parijs richt op een maximale stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde met 2 graden Celsius. Volgens een recent onderzoek gepubliceerd in vakblad Nature liggen we echter meer op koers voor een stijging van 3 graden.
