Dat er veel drugs via de Rotterdamse haven binnenkomt, dat weten we wel. Maar criminelen hebben de haven tegenwoordig niet meer nodig: ze maken gewoon gebruik van de hele kustlijn, van Zeeland tot Groningen.

Verschillende burgemeesters van kustgemeentes luidden afgelopen week opnieuw de noodklok. Deze oproep komt samen met een rapport van de politie die deze week is gepubliceerd: Nationaal dreigingsbeeld 2017.

Business Insider heeft een overzicht gemaakt van de belangrijkste punten uit de paragraaf over de handel in en smokkel van cocaïne. Op deze manier krijg je een helder beeld van deze gigantische business. We gaan in op het financiële plaatje, de smokkelmethodes en de huidige situatie in Nederland.

91 ton coke door Europese neuzen

Even voor jouw beeld: volgens het rapport van de Nederlandse politie wordt er in de Europese Unie jaarlijks 91 ton cocaïne opgesnoven. De straatwaarde hiervan is 5,7 miljard euro.

Veel van die coke komt uit Zuid-Amerika via Nederland Europa binnen. Uit een rapport van de Europese Unie van vorig jaar blijkt dat tussen de vijfentwintig en vijftig procent van alle cocaïne die naar Europa komt wordt vervoerd via de haven van Rotterdam.

De cocaïne bestemd voor Nederland komt voor het grootste deel uit Brazilië, Ecuador, Peru en Venezuela. Die coke komt niet direct naar Nederland: er worden verschillende tussenhavens aangedaan. In het verleden lagen die vaak in West-Afrika, nu gaat de drugs vaker via de Dominicaanse Republiek en Jamaica. Uit het rapport blijkt ook dat de criminele relaties tussen Nederland en deze twee landen de afgelopen jaren zijn toegenomen.

Cokehavens Rotterdam en Antwerpen

Dat veel coke via Nederland komt, is niet zo gek: wij hebben met Rotterdam de grootste haven van Europa. Ook komt er veel cocaïne in de haven van Antwerpen binnen. Deze twee havens zijn min of meer communicerende vaten: als de ene haven de beveiliging verscherpt, komt er via de andere haven meer binnen.

Exacte cijfers over de import van illegale goederen zoals coke zijn moeilijk te geven. In de haven van Antwerpen wordt de meeste coke in beslag genomen, in 2015 werd hier vijftien ton cocaïne onderschept, dat is meer dan in 2013 en 2014 bij elkaar. In Rotterdam werd er in 2015 "maar" vijf ton van het witte poeder in beslag genomen. Cijfers over 2016 zijn nog niet bekend gemaakt.

Old school smokkelmethodes

Er zijn verschillende manieren om de drugs in Nederland te krijgen. Vaak worden pakketten coke tussen de "normale" goederen gestopt, en vervolgens worden ze door havenmedewerkers uit de containers gehaald. In Rotterdam gebeurt het in-en uitladen tegenwoordig steeds vaker door robots, hierdoor is deze manier een stuk minder lucratief geworden. Deze methode wordt nu dan ook steeds minder gebruikt.

Andere manieren ken je ongetwijfeld wel uit de film, dat zijn de dubbele bodems, wanden of daken van zeecontainers. Vorig jaar werd er ook onder de waterlijn van een boot in een onderwaterkast 55 kilo coke aangetroffen.

Nieuwe manier van smokkelen

Criminelen zien dat de controle in de havens steeds beter wordt en zoeken andere manieren om de drugs toch binnen te krijgen. De Nederlandse kustlijn lijkt nu het slachtoffer hiervan te worden. Althans, misschien gebeurt het al decennia maar nu wordt dit ook voor het grote publiek duidelijk.

De cocaïne wordt vlak voor de Nederlandse kust overgeheveld op kleinere vaartuigen zoals motorboten, vissersbootjes. Tegenwoordig worden er zelfs pakketten cocaïne aan een boei vastgemaakt die voorzien is van gps, zo kunnen smokkelaars vanaf de wal pakketjes oppikken. Op deze manier komen smokkelaars nauwelijks controle tegen en kunnen ze ongestoord hun gang gaan.

Te weinig politie in Zeeland

Vanwege de toenemende smokkel van coke via de Nederlandse kust vrezen verschillende burgemeesters van kustgemeentes voor de veiligheid van vissers, corruptie en het witwassen van drugswinsten, meldde De Telegraaf donderdag.

In 2016 wordt deze lading van 4000 kilo onderschept in de Rotterdamse haven. Foto: ANP

In de tweede helft van juni dit jaar haalden de Nederlandse en Belgische politie binnen twee weken in totaal 1800 kilo cocaïne van boten, zo schrijft de Telegraaf.

Jan Lonink, burgemeester van de Zeelandse stad Terneuzen, noemt het in de Telegraaf een enorm probleem. "Het ontbreekt ons aan opsporingsmiddelen. De politie, marechaussee en douane zijn volledig uitgekleed. 's Nachts zijn in de hele provincie maar een paar voertuigen op de weg."

Een jaar geleden lieten verschillende burgemeesters in gesprek met het NRC Handelsblad ook al weten dat de situatie problematisch is. "Sinds de reorganisatie bij de politie in 2013 valt de waterpolitie onder de Landelijke Eenheid", zegt burgemeester René Verhulst van Goes. "Daardoor is er gewoon veel minder toezicht op het water. We missen nu kennis en dagelijkse controle op het water in Zeeland. Criminelen hebben bijna vrij spel."