- Als er straks een coronavaccin beschikbaar is, betekent dat nog niet direct een terugkeer naar een normale situatie, zegt een vooraanstaande vaccinontwikkelaar tegen Business Insider.
- De eerste vaccins zullen de kans dat iemand Covid-19 ontwikkelt waarschijnlijk verkleinen, maar niet uitsluiten.
- De meest vergevorderde vaccinprogramma’s gaan binnen enkele weken de laatste fase van klinische testen in.
Het beschikbaar zijn van een coronavaccin betekent nog niet dat de samenleving gelijk weer terug kan naar een normale situatie, zegt vaccinontwikkelaar Maria Elena Bottazzi tegen Business Insider. Bottazzi is microbioloog bij het in de Amerikaanse stad Houston gevestigde Baylor College of Medicine.
Zelfs als mensen volgend jaar een veilig en effectief vaccin toegediend kunnen krijgen, blijven mondkapjes en afstand houden volgens Bottazzi nodig.
“Mensen denken misschien: ‘Ah mooi, ik ben ingeënt en kan weer precies gaan doen wat ik vorig jaar ook deed’, maar dat is absoluut niet het geval”, zegt Bottazzi.
Zeker vier bedrijven – Moderna, Pfizer, AstraZeneca en Johnson & Johnson – zijn in een vergevorderd stadium met het ontwikkelen vaccins tegen het coronavirus.
Dit najaar kunnen de eerste vaccins voor noodgebruik beschikbaar zijn. Moderna begon maandag met de cruciale derde testfase waarin moet worden aangetoond dat het vaccin echt werkt. De andere bedrijven beginnen binnen enkele weken met vergelijkbaar onderzoek.
Johnson & Johnson gaat zijn experimentele coronavaccin waarschijnlijk vanaf september op mensen testen. Dat doet Johnson & Johnson in Nederland bij dochteronderneming Janssen in Leiden.
Een vaccin is geen 'magische oplossing' voor de pandemie
Ook als het vaccin zonder verdere tegenslagen snel beschikbaar komt, is dat niet gelijk een "magische oplossing" voor de pandemie, waarschuwt Bottazzi.
"Als je het vaccin krijgt toegediend, betekent dit niet dat je vanaf dat moment je mondkapje in de vuilnisbak kunt gooien", zegt ze. "Zo werkt het niet. Ik hoop dat mensen niet denken dat het een magische oplossing is."
Dat komt door de werking van vaccins. Die hebben verschillende beschermingsniveaus. Het ideale vaccin zorgt voor wat ontwikkelaars 'steriliserende immuniteit' noemen, waardoor mensen vrijwel volledig beschermd worden tegen infecties.
Maar de meeste vaccins zijn minder effectief. Door ze te nemen daalt de kans dat je ziektesymptomen ontwikkelt bij een besmetting. In het geval van het coronavirus zullen de eerste vaccins volgens Bottazzi wel de kans op ziekteverschijnselen omlaag brengen, maar besmettingen niet voorkomen.
We weten nog niet hoe goed de vaccins werken die nu ontwikkeld worden. Bottazzi verwacht niet dat ze perfect zullen zijn.
De eerste vaccins zijn waarschijnlijk niet de meest effectieve vaccins
Voor de laatste testfase mikt het Amerikaanse biotechbedrijf Moderna momenteel op minstens 60 procent effectiviteit bij het voorkomen van longziekte Covid-19.
Afhankelijk van de daadwerkelijke effectiviteit kunnen er gedragsregels worden opgesteld voor mensen die zijn ingeënt, zei CEO Stéphane Bancel van Moderna eerder tegen Business Insider.
"Als het Moderna-vaccin een effectiviteit van 90 procent heeft, dan zou ik zeggen dat de meeste mensen prima zonder mondkapje en andere coronamaatregelen kunnen", aldus Bancel. Maar hij voegde daar wel aan toe dat mensen die een hoger risico lopen, zoals ouderen, mogelijk nog wel een mondkapje moeten gebruiken om zichzelf te beschermen.
Volgens Bancel is het lastig om richtlijnen op te stellen totdat er gegevens zijn over de effectiviteit van het vaccin. Waarschijnlijk zijn die er in oktober, november of december, afhankelijk van hoe snel onderzoekers de testfase van Moderna kunnen afronden.
"Er zullen waarschijnlijk meerdere generaties vaccins nodig zijn", zegt microbioloog Bottazzi. "We kunnen niet na de eerste vaccins van Moderna of BioNTech zeggen dat we klaar zijn."
Bottazzi werkt ook aan een eigen coronavaccin en bouwt daarbij voort op onderzoek dat ze deed tijdens eerdere uitbraken van coronavirussen in 2002-2003 en 2014.
Ze hoopt dat nieuwe generaties vaccins steeds effectiever worden, omdat wetenschappers steeds meer te weten komen over het coronavirus. Maar het verleden heeft aangetoond dat zo'n proces jaren duurt en niet maanden.
