Onder president Donald Trump wordt de VS door andere landen niet gezien als een voorbeeld van hoe je de coronapandemie effectief kunt bestrijden.

De VS heeft moeite om het coronavirus onder controle te krijgen.

Hechte bondgenoten zoals het VK en Zuid-Korea hebben weinig aan de Verenigde Staten als steun en toeverlaat.

Amerikaanse experts op het gebied van internationale betrekkingen concluderen dat de VS zijn rol als wereldleider in de coronacrisis niet waarmaakt.

Doorgaans neemt de Verenigde Staten het voortouw bij grote, mondiale crises. Zeker voor westerse landen geldt de VS dan als een rolmodel en traditioneel zet de Amerikaanse regering zich ook in om bondgenoten te steunen tijdens een grote crisis.

In de coronacrisis maakt de VS zijn rol als wereldleider in de verste verte niet waar, concluderen Amerikaanse experts op het gebied van internationale betrekkingen.

Om te beginnen heeft de VS grote moeite om een coherente binnenlandse strategie te formuleren voor de aanpak van de coronapandemie. Hechte bondgenoten zoals het VK en Zuid-Korea volgen een eigen aanpak, omdat de VS op geen enkele wijze als voorbeeld kan dienen.

“Het onvermogen van president Donald Trump wordt uitvergroot. Maar dat gaat verder dan wat er in de VS gebeurt. De Verenigde Staten is niet in staat anderen te helpen. We zijn geen wereldmacht die de leiding neemt in deze pandemie. Dat zullen andere landen niet vergeten”, zegt  Cynthia Schneider, voormalig ambassadeur voor de Verenigde Staten in Nederland tegen Insider.

“Er is in deze crisis niet iets als een mondiaal gezondheidsnetwerk dat met behulp van Amerikaanse medische expertise de crisis te lijf had kunnen gaan. Daardoor is de verspreiding van het coronavirus enorm uit de hand gelopen op plekken waar overheden onvoorbereid waren of te traag reageerden”, concludeert Jack Chow, die onder de Amerikaanse president George W. Bush verantwoordelijk was voor de mondiale HIV-strategie.

Contrast tussen Obama en Trump

In 2014 werd West-Afrika getroffen door een gevaarlijke uitbraak van Ebola. President Barack Obama deed toen een oproep aan andere landen om daar samen iets aan te doen, ook al vormde Ebola voor de VS op dat moment geen directe bedreiging.

In september 2014 organiseerde Obama een bijeenkomst van ministers van gezondheidszorg uit meer dan 40 landen in het Witte Huis om een strategie te ontwikkelen voor het risico van pandemieën.

De opstelling van Trump is exact het tegenovergestelde. De Amerikaanse president geeft vooral andere landen de schuld van de coronapandemie. Dinsdag kondigde hij aan de Amerikaanse financiële steun voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in te trekken.

Ook heeft Trump de export van medische voorzieningen naar Canada en Latijns-Amerika beperkt.

“Wat de regering van Donald Trump nooit heeft begrepen, is dat mondiaal leiderschap niet betekent dat je andere landen vertelt wat ze moeten doen. Het gaat erom dat je met je eigen acties een voorbeeld voor anderen bent”, zegt Jeremy Konyndyk, die onder president Obama de Amerikaanse reactie op de ebola-uitbraak coördineerde.

Konyndyk wijst erop dat de terugtrekkende beweging uit internationale instituties die Trump laat zien, ruimte laat voor andere landen om de rol van de VS op het wereldtoneel over te nemen.

Oud-ambassadeur Schneider beaamt dit: “China is bezig deze leemte op te vullen.”

trump xi

Foto: President Donald Trump met de Chinese president Xi Jinping. Bron: AP Photo/Susan Walsh

De VS is niet in staat anderen te helpen en heeft zelf hulp nodig

Het Amerikaanse onvermogen om het voortouw te nemen in de coronacrisis komt onder meer tot uiting in het gebrek aan coördinatie tussen de federale regering en de afzonderlijke staten. Veel Amerikaanse staten hebben grote moeite om voldoende medische apparatuur en medicijnen te krijgen.

Bij gebrek aan steun van de federale regering moeten gouverneurs van staten hun toevlucht nemen tot onorthodoxe maatregelen. Zo accepteerde de staat New York een aanbod van China om 1.000 beademingsapparaten te leveren, nadat president Trump een oproep om noodhulp van gouverneur Andrew Cuomo had genegeerd.  

“Het komt erop neer dat er vanuit de VS hulp wordt gevraagd aan andere landen. Onze staten ontvangen hulp van China”, benadrukt Schneider. “De VS is niet in staat om z’n eigen problemen het hoofd te bieden, laat staan hulp te bieden aan andere landen. En dankzij moderne communicatiemiddelen is dat in de hele wereld te zien. De hele wereld is op de hoogte van het verbijsterende onvermogen van de regering Trump.”

De VS schittert door afwezigheid op het wereldtoneel tijdens de coronapandemie

Politicoloog Daniel Nexon van Georgetown University geeft aan dat de VS in de coronacrisis tal van dingen nalaat die je van de leidende wereldmacht zou verwachten: internationale coördinatie, zorgen voor een gezamenlijke verklaring van de G7-landen, leiderschap tonen bij de aanpak van de crisis. “We lopen zo ver achter…zoiets heb ik eerlijk gezegd nog nooit meegemaakt, dit is ongekend.”

“De VS is niet meer de onbetwiste hegemoniale leider van de wereld…maar de VS zou veel meer leiderschap kunnen tonen. Als je een iets normalere regering zou hebben, onder Republikeinse of Democratische leiding, dan zou je niet het beeld zien van een land dat totaal de weg kwijt lijkt te zijn in de strijd tegen deze pandemie”, aldus Nexon.

Lees meer over de coronacrisis: