De behandeling van spaargeld en beleggingen voor de vermogensbelasting in box 3 is een heikel onderwerp.

Veel politieke partijen willen sleutelen aan de vermogensbelasting, zo blijkt uit de verkiezingsplannen.

Business Insider geeft inzicht in de doorgerekende voorstellen van 7 partijen.

De behandeling van spaargeld en beleggingen voor de vermogensbelasting in box 3 is een heikel onderwerp. Dat komt niet in de laatste plaats door het systeem van een fictief jaarlijks rendement dat de fiscus hanteert, waardoor je altijd belasting betaalt over je vermogen. Ook als spaarrentes op nul procent staan, of negatief zijn, en in tijden dat je verlies lijdt op bijvoorbeeld je beleggingen.

De heffing in box 3 staat ook om een andere redenen in de belangstelling, omdat onder meer economen van De Nederlandsche Bank (DNB) box 3 voor vermogen als een meer logische plek zien om de eigen woning te belasten. Die valt nu in box 1 van de inkomstenbelasting, waar je het saldo van de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait kunt inzetten als aftrekpost voor het belastbare inkomen uit werk.

Lees ook: Dit ga je fiscaal merken als eigen huis in box 3 komt: omvang hypotheek en overwaarde maken veel uit

Als je de plannen van politieke partijen voor de verkiezingen van 17 maart bekijkt, zitten er nog al wat radicale voorstellen bij met betrekking tot box 3. Zo wil de ChristenUnie de eigen woning naar box 3 brengen en zinnen linkse partijen zoals de PvdA en SP op hogere belastingen voor vermogende Nederlanders.

Hieronder behandelen we de plannen van 7 politieke partijen die hun voorstellen hebben laten doorrekenen door het Centraal Planbureau.

Maar eerst nog even een opfrisser over hoe de belastingheffing in box 3 momenteel werkt.

Box 3: belasting op spaargeld en beleggingen

Spaarders en beleggers krijgen in 2021 een vrijstelling in box 3 van 50.000 euro per persoon. Voor fiscale partners gaat het dus om 100.000 euro aan vrijgesteld vermogen.

De vrijstelling van 50.000 euro in 2021 is een stuk hoger dan de oude drempel, die op iets meer dan 30.000 euro lag. Dat lijkt goed nieuws, maar het belastingtarief in box 3 is ook gestegen, waardoor spaarders en beleggers met een wat groter vermogen er per saldo op achteruit gaan.

Uit een berekening van Business Insider blijkt dat iedereen zonder fiscaal partner met meer dan 136.400 euro vermogen, de belastingdruk in 2021 ziet toenemen. Heb je wel een fiscaal partner, dan ligt de grens op ongeveer 273.000 euro.

Hoeveel moet ik betalen box 3?

Net als dit jaar gelden er drie schijven bij de vermogensbelasting en gaat de fiscus ervan uit dat je met een groter vermogen een hoger (fictief) rendement kunt behalen dan met een lager vermogen.

De berekening van de belasting over spaargeld en beleggingen werkt met een fictief rendement op het vermogen, waarover dit jaar 31 procent belasting betaalt. Hier kun je de details vinden, maar effectief betaal je in 2021 over spaargeld en beleggingen de volgende percentages:

  • 0 tot 50.000 euro: 0 procent
  • 50.000 tot 100.000: 0,59 procent
  • 100.000 tot 1.000.000: 1,4 procent
  • Voor elke euro daarboven: 1,76 procent.

Hieronder volgt het overzicht van de plannen voor box 3 van de VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA en de ChristenUnie.

Belasting in box 3: vermogensbelasting op spaargeld en beleggingen

VVD: geen wijzigingen


CDA: heffing op gerealiseerd rendement in plaats van fictief rendement

Het CDA wil het huidige systeem van vermogensbelasting in box 3, waar met een fictief rendement gerekend wordt, vervangen door een heffing op het rendement dat daadwerkelijk behaald is.

De partij stelt daarbij een heffingsvrij inkomen uit spaargeld en beleggingen van 1.049 euro in 2025 voor.

Deze voorstellen betekenen een lastenverlichting van 100 miljoen euro, rekende het planbureau door.


D66: tegenvallers voor hoge vermogens

D66 is van plan om een nieuwe belasting te introduceren voor vermogens hoger dan een miljoen euro. Tussen de 1 miljoen en 2 miljoen euro wordt 1 procent belasting geheven op het vermogen. Over vermogen boven 2 miljoen euro geldt 2 procent.

Verder willen de sociaal-liberalen een progressief belastingtarief in box 3 instellen. Tot een inkomen uit vermogen van 20.000 euro zou dan een tarief van 31 procent gelden; boven de 20.000 euro neemt het belastingtarief toe tot 40 procent.

Ook is D66 van plan om schulden hoger dan 100.000 euro niet langer verrekenbaar te maken met bezittingen in box 3 (met uitzondering van studieschulden).

Deze maatregelen tellen op tot een lastenverzwaring van 2,9 miljard euro in 2025, rekende het CPB door.


GroenLinks stelt veel ingrijpende wijzigingen voor die vermogende burgers zullen raken.

Om te beginnen wil de partij huiseigenaren met een eigen woning die meer dan 1 miljoen euro waard is, daarover vermogensbelasting laten betalen. Voor de berekening van de waarde van de eigen woning wordt rekening gehouden met de resterende hypotheekschuld.

Verder wordt de winst bij de verkoop van koopwoningen die gekocht zijn na invoering van de maatregel belast in box 3, na correctie voor de landelijke trend in huizenprijzen.

Daarnaast komt er een algemene vermogensbelasting op het bruto bezit, met een algemene vrijstelling van 1 miljoen euro. Er wordt 1 procent belasting geheven over een vermogen tussen de 1 miljoen
en 2 miljoen euro, en 2 procent over vermogen boven 2 miljoen euro.

Verder gaat GroenLinks de vermogensbelasting niet meer baseren op een fictief rendement. Dat wordt vervangen door een nieuw systeem, waarin de belasting over het daadwerkelijke gerealiseerde rendement betaald moet worden. Het inkomen uit spaargeld en beleggingen onder 1.000 euro is dan heffingsvrij.

De linkse partij wil bovendien ook een progressieve tariefstructuur in box 3 invoeren, die gelijk is aan de tarieven en schijflengtes in box 1.

Al deze plannen tellen op tot een lastenverzwaring van 5,2 miljard euro in 2025.


SP: eigen woning naar box 3, heffing op gerealiseerd rendement in plaats van fictief rendement

De SP is voornemens een additionele vermogensbelasting in te voeren van 1 procent huishoudvermogens tussen de een en twee miljoen euro. Vanaf twee miljoen euro geldt een tarief van 2 procent. Deze heffingen gelden voor vermogen en een eigen woning met de waarde vanaf 750.000 euro.

Verder willen de socialisten een progressief tarief in box 3 introduceren: over de eerste 20.000 euro geldt een tarief van 36 procent. Op vermogen dat daarboven ligt, geldt een tarief van 40 procent.

De bovengenoemde plannen betekenen een vermeerdering van lasten van zo’n 2 miljard euro in 2025, aldus het CPB.

De SP wil net als veel andere partijen het huidige systeem in box 3, dat gebaseerd is op een fictief rendement vervangen met een heffing op daadwerkelijk rendement. Daarbij moet een heffingsvrij inkomen van 874 euro in 2025 gelden, luidt het voorstel.


PvdA: nieuwe vermogensbelasting, heffing op gerealiseerd rendement in plaats van fictief rendement

De PvdA wil de volgende vermogensbelastingen in box 3: een tarief van 1 procent voor vermogens tussen 100.000 en 500.000 euro, 2 procent voor tussen 500.000 en 1 miljoen euro, 3 procent tussen 1 miljoen en 5 miljoen euro, 4 procent tussen 5 miljoen en 10 miljoen euro.

Daarboven geldt een tarief van 5 procent. Dit telt op tot een lastenverzwaring van 4,6 miljard euro in 2025, concludeerden de economen bij het Planbureau.

De PvdA is net als veel andere partijen van plan om in plaats van het huidige box 3 systeem een heffing op daadwerkelijk rendement in te voeren.


ChristenUnie: eigen woning naar box 3, fors hoger heffingsvrij vermogen

De ChristenUnie wil de eigen woning en de bijbehorende schuld in jaarlijkse stappen van 10 procent overhevelen naar box 3. Dit is een lastenverzwaring van 700 miljoen euro in 2025, becijferde het Planbureau. Uiteindelijk, als het eigen huis voor 100 procent in box 3 valt, bedraagt de totale lastenverzwaring 9,3 miljard euro.

Verder wil de christelijk partij het heffingsvrije vermogen in box 3 geleidelijk verhogen naar 250.000 euro voor alleenstaanden en 375.000 euro voor paren. Dit staat gelijk aan een lastenverlichting van 700 miljoen euro in 2025 en als de transitiefase afgerond bedraagt de totale lastenverlichting 6,7 miljard euro.

De ChristenUnie voert verder een tarief van 40 procent in voor het vermogen boven 1 miljoen euro. De lastenverzwaring die daarmee gepaard gaat is 300 miljoen euro, rekende het Planbureau door.

LEES OOK: Erfbelasting, belasting op je spaargeld in box 3 of ozb: waar heb jij een hekel aan? Stem mee via onze poll over de meeste gehate belasting!