Ook dit jaar spraken we weer Nederlandse ondernemers van succesvolle bedrijven. En vaak stelden we aan het eind van een interview nog een laatste vraag: heb je een boekentip?

Ook al zat de tijd er eigenlijk op en kregen we van de pr-manager een boze blik, iedereen wilde graag nog even vertellen welk boek hem of haar had geïnspireerd.

Het leverde het volgende lijstje van vier boeken op die je volgens bekende Nederlandse ondernemers en CEO’s absoluut wil lezen. Plus een bonustip van de ‘vader van het internet’.


Boyan Slat, CEO van The Ocean Cleanup – The Making of the Atomic Bomb

'The Making of the Atomic Bomb' is het beste boek dat Boyan Slat in 2019 gelezen heeft.

De 25-jarige oprichter van The Ocean Cleanup hoeft niet lang na te denken als hij één boek moet aanraden: The Making of the Atomic Bomb van Richard Rhodes. Het is een oudje; de eerste druk stamt uit 1986. Maar ruim dertig jaar later heeft de met een Pulitzer bekroonde dikke pil niets aan zeggingskracht verloren. “Dit is met afstand het beste boek dat ik dit jaar gelezen heb”, aldus Slat.

In The Making of the Atomic Bomb beschrijft Rhodes de relatief korte geschiedenis van de atoombom. Volgens Slat gaat het boek niet alleen over de razendsnelle ontwikkeling van de technologie, maar ook over ethiek. “De wetenschappers die de natuurkunde over het atoom hebben ontwikkeld hebben nooit de intentie gehad om honderdduizenden mensen in Japan te doden", zegt hij, verwijzend naar de atoombomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki.

Het in Silicon Valley vaak gepredikte geloof dat technologie per definitie waardevrij is, daar gelooft Slat niet in. “Je kan mij niet wijsmaken dat een atoombom moreel gezien even neutraal is als een machine om plastic uit de oceaan te halen”, aldus de oud-student van de TU Delft. “Ik denk dat je als uitvinder een verantwoordelijkheid hebt om positieve technologieën te ontwikkelingen.”

Dat is in ieder geval zijn missie met The Ocean Cleanup, zijn bedrijf dat tientallen miljoenen ophaalde om de plasticsoep in de Grote Oceaan op te ruimen. Het is de grote droom van Slat, een droom waar hij al sinds zijn zestiende aan werkt.

“Door samen te werken en gebruik te maken van de menselijke vindingrijkheid kunnen we dit probleem oplossen”, zegt de jonge uitvinder over het plasticprobleem. “Ik hoop dat we met The Ocean Cleanup een symbool kunnen zijn van hoe je technologie gebruikt om de wereld beter te maken.”


Eva Gouwens, CEO van Fairphone – Transforming Nokia: The Power of Paranoid Optimism to Lead Through Colossal Change

Eva Gouwens, CEO van Fairphone

Eind augustus lanceerde het Amsterdamse Fairphone zijn derde smartphone die nog beter te repareren is. De duurzame telefoonmaker kijkt dan ook met vertrouwen naar de toekomst.

Toch heeft CEO Eva Gouwens plannen gemaakt voor de allerslechtste scenario’s. Daarbij heeft ze zich laten inspireren door het boek Transforming Nokia: The Power of Paranoid Optimism to Lead Through Colossal Change uit 2018. In het boek, dat in het Nederlands is verschenen onder de titel De veerkracht van Nokia, vertelt Risto Siilasmaa hoe hij het Finse telecombedrijf van de rand van de afgrond redde.

De Finse ondernemer, tevens oprichter van beveiligingsbedrijf F-Secure, beschrijft zijn visie op leidinggeven als ‘paranoïde optimisme’. “Het betekent dat je je bewust moet zijn van de negatieve scenario’s en daar actie op onderneemt. Maar je weet ook welke kant je op wil gaan en doet wat je moet doen om daar te komen. Het optimisme is het resultaat van de paranoia”, zei Siilasmaa tegen het HHet Financieele Dagblad.

Paranoïde optimisme is een concept dat Eva Gouwens heeft toegepast bij Fairphone. “Als scale-up is het heel makkelijk om in de dagelijkse stroom van beslissingen te blijven hangen. Met deze methode krijg je veel grotere vragen en andere onderwerpen op tafel”, zegt ze tegen Business Insider. “Het dwingt je om naar je eigen zwakke punten te kijken.”

Fairphone kijkt nu bijvoorbeeld veel verder vooruit wat betreft de product roadmap, de planning van nieuwe smartphones die het bedrijf op termijn wil uitbrengen. Gouwens: “We nemen nu beslissingen met meer van de toekomst in ons achterhoofd.”


Ali Niknam, CEO van Bunq – Measure What Matters

Bunq-oprichter Ali Niknam raadt het boek 'Measure What Matters' aan

Ali Niknam richtte drie bedrijven op: TransIP, The Datacenter Group en Bunq. De IT-ondernemer leest dan ook graag businessboeken. Measure What Matters van John Doerr is een van zijn favorieten dit jaar.

Dat boek uit 2018 gaat over de OKR-methode, een manier om meetbare doelen te formuleren op de werkvloer. Intel, Google, LinkedIn, Twitter en Uber zijn er groot mee geworden.

Voormalig Intel-topman Andy Grove is de vader van OKR, dat staat voor Objectives and key results. Grove, die in 2016 overleed, stond bekend als een keiharde, no-nonsense manager. Hij eiste concrete resultaten en de door hem ontwikkelde OKR-methode hielp bij het meten van de voortgang.

“Wat ik zo grappig vind, zijn de parallellen tussen het Intel van toen en het Bunq van nu, dus daar probeer ik van te leren”, zegt Niknam. “Wij meten ook alles. Want wij sturen op resultaten, anders krijg je politieke spelletjes.”


Sytse Sijbrandij, CEO van GitLab – High Output Management

Sytse Sijbrandij van GitLab raadt het boek 'High Output Management' aan

Ook Sytse Sijbrandij van miljardenbedrijf GitLab kiest voor een boek over de OKR-methode, dit keer van Andy Grove zelf. De eerste druk van High Output Management stamt al uit 1983, maar volgens Sijbrandij zijn de lessen tijdloos.

“Het boek is in Nederland iets minder bekend, omdat het wat ouder is. Maar het is waanzinnig”, zegt Sijbrandij. “Het is onze nummer 1-tip voor iedereen die een managementpositie binnen GitLab wil.”

Volgens Sijbrandij  zijn de managementlessen van Grove breder dan alleen het sturen op resultaten. Wanneer moet je bijvoorbeeld iemand helpen bij zijn werkzaamheden? “Dat hangt af van hoe ervaren iemand is in zijn of haar rol, staat in het boek uitgelegd”, aldus de Nederlandse IT-ondernemer. “Als iemand net begint, dan moet je wat meer directief zijn. Naarmate ze meer ervaring krijgen, word je steeds meer een coach en begeleider.”


Bonus: Vint Cerf, de 'vader van het internet' – Leiderschap op basis van je sterke punten

Vint Cerf is dan wel geen Nederlander, maar wel een prominente computerwetenschapper en ondernemer. De ‘vader van het internet’ reist in zijn functie als Google-ambassadeur de hele wereld over, ook al is hij inmiddels 76 jaar.

Cerf stond in 1973 samen met Bob Kahn aan de wieg van het internet. Het duo bedacht de technologie om gegevens te verzenden via een netwerk van computers, door informatie op te knippen in pakketjes en later weer in de juiste volgorde aan elkaar te plakken.

Ook zijn boekentip is een ‘oudje’: Strength Based Leadership (of Leiderschap op basis van je sterke punten) van Tom Rath uit 2008. Het managementboek is gebaseerd op de baanbrekende test voor persoonlijke ontwikkeling van Don Clifton, psycholoog en voormalig directeur het Amerikaanse onderzoeksbureau Gallup.

“Dit is een mooi voorbeeld van hoe het testen op sterke punten gebruikt kan worden om betere leiders te maken”, zegt de internetlegende.

Het boek geeft drie focusgebieden voor effectiever leiderschap: kennis van je sterke punten, investeren in andermans sterke punten en een team ontwikkelen met de juiste talenten. De kernboodschap is de centrale overtuiging die Clifton had: werk niet aan je zwakke punten, maar juist aan je talenten.

Lees meer: