We kunnen nog niet spreken van een beurscrash, maar beleggers op aandelenmarkten zijn wel even wakker geschud in oktober met een weekje beurspaniek.
Dat is niet alleen van belang voor particuliere beleggers, maar uiteindelijk voor alle werknemers die via pensioenfondsen geld in aandelen hebben zitten.
Belangrijkste vraag die boven de markt hangt: komt er daadwerkelijk een omslag op de beurs, na een 10-jarige periode van stijgende koersen?
Andere opvallende ontwikkelingen in oktober: hypotheekrentes lopen voor het eerst in lange tijd lichtjes op, stroom- en gasprijzen gaan nog altijd hard omhoog, maar bij benzine- en dieselprijzen stagneert de stijging.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden.
Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, tankkosten, aandelen en je spaargeld? Bekijk hieronder de Blik op je Geld van de maand oktober:
Download hier de app voor Upday Nieuws
De huizenmarkt: ook forse prijsstijgingen buiten de Randstad
In het derde kwartaal van dit jaar noteerde makelaarsclub NVM een gemiddelde stijging van de huizenprijs met liefst 10,3 procent, vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder.
De onderliggende oorzaken: een krapper aanbod van koopwoningen, te weinig nieuwbouw, stijgende inkomens als gevolg van de aantrekkende economische groei en de nog altijd lage hypotheekrente.
De gemiddelde transactieprijs lag de afgelopen drie maanden op 292.000 euro, aldus de NVM. Vergeleken met een jaar eerder is dat liefst 28.100 euro meer. Per maand worden huizen daarmee gemiddeld 2.342 euro duurder.
Kijk je naar het regionale plaatje, dan vinden de sterkste stijgingen van de huizenprijzen nog altijd plaats in de Randstad, maar inmiddels zijn er ook uitbreidingen naar omringende provincies.
Steden die rondom Amsterdam liggen, merken steeds sterker het uitstralingseffect. Omdat huizen in Amsterdam voor velen onbetaalbaar worden, kijken meer mensen naar plekken in de buurt.
In de top 10 van regio’s waar huizenprijzen het sterkst zijn gestegen zitten bijvoorbeeld ook Waterland (gemiddelde stijging 15,7 procent), Alkmaar en omstreken (plus 15,3 procent) en Woerden (plus 14,3 procent).
Maar niet alleen de Randstad trekt aan. In Limburg laat Roermond een gemiddelde prijsstijging van 13 procent zien in het derde kwartaal, goed voor een elfde plaats bij de NVM-regio’s. Ook in Bergen op Zoom (12,4 procent) en Zuidwest-Drenthe (plus 12,1 procent) gaat het rap.
BEKIJK OOK: Dit doet de huizenprijs bij jou in de buurt in het derde kwartaal van 2018
Hypotheekrente: langlopende hypotheekrentes stijgen licht
Sinds enkele weken zit er ook enige beweging in de hypotheekrentes. Voor de langere rentevaste perioden van 10 en 20 jaar is in een maand tijd met een enkele honderdsten van een procent opgelopen.
Dat stelt nog vrij weinig voor, maar het lijkt erop dat de markt zich heel voorzichtig begint voor te bereiden op de afbouw van het goedkoopgeldbeleid van de Europese Centrale Bank (ECB).
Voor een rentevaste periode van 10 jaar bedraagt de hypotheekrente gemiddeld 1,88 procent en voor 20 jaar vast is dat 2,44 procent. In beide gevallen gaat het om hypotheken met NHG-garantie.
De ECB wil begin volgend jaar stoppen met ingrepen op financiële markten waarmee marktrentes kunstmatig laag worden gehouden. Hierdoor zullen waarschijnlijk de rentes op de kapitaalmarkt stijgen en dat werkt ook door op de hypotheekrentes.
Op de hypotheekmarkt zijn momenteel niet alleen kopers actief, maar vooral ook huiseigenaren die lopende hypotheken aanpassen vanwege de lage hypotheekrente. Vooral voor mensen met een aflossingsvrije hypotheek kan het interessant zijn om van de huidige zeer lage hyptheekrentes gebruik te maken.
Lees in dit verband ook: Aflossingsvrije hypotheek: zo kun je de lage hypotheekrente gebruiken om straks niet met een al te hoge schuld te zitten
Sparen: steeds meer banken gaan richting 0% rente
De hoogste variabele spaarrente is afgelopen maand blijven steken op 0,35 procent, blijkt uit gegevens van spaarinformatie.nl. Tegelijk zakken steeds meer banken met variabele spaarrentes naar de nullijn.
Triodos betaalt als enige bank helemaal geen spaarrente op vrij opneembare rekeningen. Maar ook Rabobank, ING, ABN Amro en Regiobank bieden zeer magere spaarrentes op internetrekeningen van minder dan 0,1 procent.
Dit terwijl de inflatie al enkele maanden rond de 2 procent schommelt. De koopkracht van spaargeld neemt dus af, zoals te zien is in bovenstaande grafiek.
Bij de spaardeposito's waar het geld voor langere tijd vast staat, liggen de tarieven iets hoger. Maar is er momenteel geen spaarrente die boven het in september gemeten inflatieniveau van 1,9 procent uitkomt.
Verzekeraar Nationale-Nederlanden verhoogde in oktober een aantal depositorentes, waardoor bijvoorbeeld het tarief voor 10 jaar vast relatief hoog ligt op 1,7 procent. Maar ook dan versla je de inflatie niet.
Het is dus wachten tot de ECB in 2019 de geldkraan een beetje dicht schroeft, waarna wellicht ook spaarrentes gaan stijgen.
Beurs: angst voor crash op de beurs slaat toe
Oktober is een bibbermaand voor beleggers. Een forse beurstik in de tweede week van oktober leidde tot een schrikreactie op financiële markten.
In Amsterdam verloor de AEX-index in de eerste twintig dagen van de maand zo'n 4 procent van z'n waarde. Voor het jaar 2018 staat een kleine min op de borden.
Het is nog te vroeg om te zeggen of we een langere periode van dalende beurskoersen tegemoet gaan. Een gangbare definitie van een 'bearmarkt' is dat aandelenmarkten in korte tijd 20 procent zakken vanaf het piekniveau. Zover zijn we nog niet.
Maar na jaren stijgende koersen (zie grafiek hierboven: + 95 procent in tien jaar tijd) zijn er nieuwe onevenwichtigheden in het financiële systeem geslopen: van de handelsoorlog van Trump en de Chinese schuldenzeepbel, tot Brexit en een stroom van goedkope leningen die naar riskante beleggingen zijn gegaan.
Lees meer over 11 redenen waarom de beurzen wereldwijd onder druk staan
Olieprijs valt iets terug door marktonrust... en pompprijzen gaan mee
Leefde eind vorige maand nog de angst dat olieprijzen konden doorstijgen naar nieuwe recordniveaus van 100 dollar per vat. Met de beursonrust van oktober is de opmars van de olieprijs gestuit. Een vat Brent olie haalde begin oktober een piekniveau van 86 dollar, maar zakte daarna terug naar 80 dollar per vat.
Dit heeft mede te maken met de beursonrust van deze maand. Die heeft vragen opgeroepen over de houdbaarheid van het economische hoogtij en daarmee de groei van de vraag naar energie.
In de bovenstaande grafiek is te zien dat de benzineprijs begin oktober piekte op gemiddeld 1,69 euro per liter. Daarna zijn prijzen weer 2 cent gezakt. Diesel tikte deze maand een topniveau van 1,44 euro per liter aan en zakte daarna ook 2 cent terug.
Automobilisten zijn deze maand overigens geconfronteerd met verplichte nieuwe etiketten voor motorbrandstoffen. Euro95 heet voortaan E10. Dat is een verwijzing naar de 10 procent biobrandstof die erin zit.
Dat is vanaf 2020 verplicht in alle benzine. Nederland voldoet daar met een percentage van 7 procent biobrandstof nu nog niet aan, maar dat wordt stapsgewijs opgevoerd.
Euro98 krijgt de naam E5, omdat er vaak minder biobrandstof in zit. Diesel krijgt de code B7, want daar zit 7 procent biobrandstof in.
Stroomprijs in jaar tijd 48% hoger
De trend van stijgende stroomprijzen zet ook in oktober door. In de grafiek hierboven is de gemiddelde 'kale' stroomprijs per kilowattuur weergegeven, zoals bijgehouden door online consumentenadviseur Pricewise.nl. Dit is de prijs zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw.
Bij elkaar komen deze heffingen neer op ongeveer 15 cent per kilowattuur bovenop de kale stroomprijs.
Het gaat in de grafiek om de stroomprijs voor 1 jaar vast. Die bedraagt per oktober 2018 gemiddeld op 7,3 cent per kilowattuur. Dat is liefst 48 procent meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. Ten opzichte van een maand eerder gaat het om een stijging van 8 procent.
De gemiddelde variabele stroomprijs, die doorgaans eens per halfjaar wordt aangepast, ligt in oktober op 6,1 cent per kilowattuur. Dat is ruim een cent lager dan de stroomprijs voor 1 jaar vast.
Volgens Pricewise is de kans groot dat de variabele tarieven in 2019 ook stijgen.
Gasprijs in een jaar tijd 36% hoger
De prijs van aardgas gaat ook hard omhoog en dat tikt voor de meeste huishoudens nog zwaarder aan dan de stijging van de stroomprijs.
Bij een gemiddeld verbruik van bijvoorbeeld 1.500 kuub gas per jaar en 3.500 kWh stroom is het relatieve aandeel van het gasverbruik op je energierekening een stuk hoger
In oktober 2018 ligt de kale gasprijs, exclusief belastingen, voor 1 jaar vast op 0,31 euro per kuub. Dat is 36 procent hoger vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. Vergeleken met een maand eerder gaat het om een stijging van 9 procent.
De variabele gasprijs ligt gemiddeld op 0,27 euro per kuub, dus ongeveer 4 cent lager dan de prijs voor 1 jaar vast. Bij de kale gasprijs moet je nog ongeveer 40 cent optellen aan energiebelasting, de ODE-heffing en btw om op de prijs per kuub inclusief alle belastingen te komen.
