- Het Amerikaanse biotechbedrijf Moderna begon al op 23 januari met het ontwikkelen van een coronavaccin.
- Inmiddels hebben kapitaalkrachtige farmaceuten als Pfizer en AstraZeneca hun achterstand ingehaald.
- Maar alle inspanningen zijn welkom, want om de coronapandemie de kop in te drukken zullen er uiteindelijk meerdere vaccins nodig zijn.
Het Amerikaanse biotechbedrijf Moderna presenteerde al helemaal aan het begin van de uitbraak van het coronavirus op 23 januari plannen om een vaccin te ontwikkelen en was toen de enige.
In maart was Moderna ook het eerste bedrijf dat een potentieel vaccin testte op mensen en een paar maanden later met gedetailleerde bevindingen kwam.
De biotech-startup ontwikkelde in recordtijd een kandidaatvaccin met de nog onbewezen maar veelbelovende technologie genaamd mRNA, waarbij een nieuw stuk RNA wordt toegevoegd aan bepaalde afweercellen in ons lichaam.
Beleggers stuwden het aandeel tot recordhoogte, terwijl Moderna nog geen enkel goedgekeurd medicijn of vaccin heeft. De waarde van het bedrijf is gestegen naar 23 miljard dollar en is daarmee verdrievoudigd sinds het begin van het jaar.
Maar het speelveld is in de afgelopen maanden fors veranderd. Inmiddels lopen er volgens wereldgezondheidsorganisatie WHO 150 programma's voor een coronavaccin en zijn er 17 kandidatvaccins die ook al op mensen worden getest.
En Moderna is ook niet de enige met een genetische methode. Vier andere programma's die al bezig zijn met tests op mensen, gebruiken ook mRNA vaccins.
Woensdag toonde Pfizer aan hoe stevig de concurrentie is door testresultaten bekend te maken van zijn eigen kandidaatvaccin.
De in New York gevestigde farmareus kondigde zijn plannen voor het ontwikkelen van een vaccin aan in maart, in dezelfde week dat Moderna al was begonnen met het toedienen van zijn kandidaatvaccin aan vrijwilligers. Maar Pfizer is 190 miljard dollar waard en heeft diepe zakken om te investeren en is nu langszij gekomen bij Moderna.
Pfizer werkt samen met het Duitse biotech-bedrijf BioNTech, dat is gespecialiseerd in mRNA en gebruikt dezelfde technologie als Moderna.
Het tijdpad voor de twee vaccinprogramma's gaat nu gelijk op. Zowel Pfizer als Moderna hopen aan het eind van de maand aan de laatste testfase te beginnen. Die bestaat uit het testen van het vaccin op duizenden vrijwilligers om te bepalen of het werkt. Als dat het geval is, zijn de vaccins volgens de bedrijven in de herfst al in kleine hoeveelheden beschikbaar voor noodgevallen.
Op basis van de beperkte gegevens die nu beschikbaar zijn, zou het vaccin van Pfizer "krachtiger" kunnen zijn dan dat van Moderna, schreef analist Geoffrey Porges van SVB Leerink woensdag aan zijn klanten. Hij zei daar wel bij dat het gezien de zeer voorlopige status van de data nog niet mogelijk is definitieve conclusies te trekken.
Meerdere vaccins voor coronavirus nodig
Het is dan ook nog lang niet zeker of de vaccins van Pfizer en Moderna überhaupt wel zullen werken. De vroege testfase die ze nu hebben ondergaan, is bedoeld om te kijken of de vaccins veilig zijn en of ze een reactie teweeg brengen in het immuunsysteem.
Er zijn grootschalige tests nodig om vast te stellen of ze daadwerkelijk infecties en ziektes kunnen voorkomen.
Daarom benadrukken de bestuurders van de bedrijven die verwikkeld zijn in de vaccinrace ook steeds dat er meerdere vaccins nodig zullen zijn. Elke geslaagde poging zal leiden tot een vraag vanuit de hele wereld waar niet door één bedrijf aan voldaan kan worden.
Ook farmareus AstraZeneca werkt aan een vaccin en hoopt dat in de herfst af te hebben voor gebruik bij noodgevallen.
De volgende uitdaging voor Pfizer en Moderna betreft de massale klinische tests waarvoor tot 30.000 mensen nodig zijn.
Om snel zoveel vrijwilligers te vinden moeten de bedrijven samenwerken met tientallen of misschien wel honderden sites wereldwijd die proefpersonen werven.
In dat opzicht lijkt Pfizer in het voordeel. Als een van de grootste vaccinmakers ter wereld heeft Pfizer ruime ervaring met de logistiek om zo'n grote wereldwijde test uit te voeren.
Kathrin Jansen, hoofd van het vaccinonderzoeksprogramma bij Pfizer, zei woensdag dat het testprogramma binnen vier weken helemaal uitgevoerd kan worden.
Moderna begeeft zich juist op onbekend terrein. Sinds de oprichting in 2010 heeft het bedrijf nog nooit een medicijn tot testfase 3 weten te brengen.
Tesla bouwt productie-apparatuur voor coronavaccin
Intussen gaat de fabrikant van elektrische auto's Tesla apparatuur maken om te helpen bij de productie van een experimenteel vaccin tegen het coronavirus dat wordt ontwikkeld door de Duitse biotechnoloog CureVac. Het gaat om een soort mobiele "molecuulprinters" die genetische informatie maken voor gebruik in een vaccin.
Tesla-topman Elon Musk omschrijft de printers als "minifabrieken voor RNA", een soort molecuul dat sterkt lijkt op DNA. Ze moeten dan naar verder afgelegen gebieden worden verstuurd om het vaccin te produceren. De machines worden gebouwd bij een fabriek van Tesla in Duitsland.
CureVac zelf werkt aan een vaste productielocatie voor zijn experimentele vaccin waarmee miljarden doses geproduceerd zouden moeten worden.
In juni werd bekend dat de CureVac klaar is voor tests met proefpersonen en de eerste resultaten worden dit najaar verwacht. Volgens CureVac kan het vaccin medio 2021 op de markt worden gebracht.
