Beursexperts klagen steen en been over de nauwe relatie tussen ruwe-olieprijzen en aandelen. Beleggen in olijfolie was de afgelopen twaalf maanden een goed alternatief geweest.

Aandelen en prijzen van ruwe olie lijken sinds de start van dit jaar bijna aan elkaar vastgeklonken.

De prijs van een vat Noordzee-olie daalde in de periode tot 10 februari met bijna 17 procent; in dezelfde periode verloor de AEX-index met ruim 13 procent.

Sinds het dieptepunt van begin februari is de olieprijs weer zo’n 30 procent opgeveerd, terwijl AEX-index met bijna 13 procent steeg.

Ruwe olie en aandelen

Veel vermogensbeheerders schreven de afgelopen weken rapporten waarin de olieprijs de schuld kreeg van de slechte prestaties van aandelenportefeuilles. Maar dat is wel erg makkelijk, signaleert Matthew Vincent van zakenkrant The Financial Times.

Eén van de grote verleidingen voor beleggers is namelijk om het begrip 'correlatie' te verwarren met 'oorzaak en gevolg'. Want het feit dat twee beleggingen een bepaald patroon vertonen is op zich geen bewijs voor een oorzakelijke relatie.

Zo worden er dezer dagen volop verklaringen verzonnen voor de samenhang tussen olieprijzen en aandelenkoersen. Bijvoorbeeld: oliegerelateerde aandelen wegen zwaar mee in aandelenindices en drukken zo de beurs. Of: de lage olieprijs is een indicator van minder vraag naar energie en dus een economische dip.

Maar dergelijke redeneringen hebben een sterk ad hoc-karakter. In 2015 daalden olieprijzen bijvoorbeeld ook gestaag, maar vertoonden aandelenmarkten een min of meer vlakke ontwikkeling.

Afgelopen jaar werd vooral gewezen op het hoge aanbod op de oliemarkt en lag de nadruk veel minder op ruwe olie als vraagindicator.

Olijfolie hausse

Als voorbeeld van de verwarring die kan ontstaan bij het verklaren van beurspatronen haalt FT-medewerker Vincent het volgende voorbeeld aan. Stel je had je een jaar geleden willen beschermen tegen de dalende prijs van ruwe olie. Wat had je dan moeten doen? Beleggen in olijfolie!

Tussen maart en oktober 2015 steeg de standaardprijs van extra vergine olijfolie op termijnmarkten met 25 procent, terwijl de prijs van ruwe olie met 15 procent daalde.

De prijs van olijfolie kende een dipje het laatste kwartaal van 2015, maar in januari en februari van dit jaar herstelde de olijfolieprijs weer, terwijl de ruwe-olieprijs verder daalde.

Nu is het verleidelijk om redenen te gaan verzinnen voor een negatief verband tussen de ruwe-olieprijs en de prijs van olijfolie. Maar het gaat hierbij om markten die juist sterk los van elkaar staan.

De olijfolieprijs reageerde afgelopen jaar onder meer op een slechte Europese oogst. Dat had niets te maken had de strijd tussen ruwe-olieproducenten in het Midden-Oosten en Amerikaanse schalie-olieboeren of de invloed van China op de vraag naar ruwe olie.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl