De Belastingdienst controleert bij bijna een kwart van de grote ondernemingen de belastingaangifte niet. Deze bedrijven hebben volgens de fiscus aangetoond dat zij hun administratie op orde hebben, en delen extra informatie. Op die manier hoopt de Belastingdienst tijd te besparen, maar dat levert niks op.
Uit onderzoek van het platform Investico voor Trouw en De Groene Amsterdammer blijkt dat betrokken inspecteurs vermoeden dat er steeds meer belasting niet wordt geïnd door het systeem. De fiscus begon in 2005 met dit ‘horizontaal toezicht’ te experimenteren. Als bedrijven zorgden dat hun administratie op orde was en extra informatie deelden, kijkt de Belastingdienst niet meer zelf in de boeken.
In totaal maken bijna 2000 grote bedrijven en 113.000 mkb’ers gebruik van dit systeem. Sindsdien doet de Belastingdienst inderdaad fors minder boekenonderzoeken – in 2015 waren het er 26.000, dat zijn er 12.000 minder dan in 2014 en zelfs 58.000 minder dan in 1996.
Doordat er minder onderzoek gedaan wordt, zou er tijd bespaard moeten worden. Maar dat is op een fiasco uitgelopen, geeft de Belastingdienst toe. De tijd die inspecteurs vroeger kwijt waren aan het onderzoek in de boeken wordt nu gebruikt om te overleggen met bedrijven. Onder de streep zijn inspecteurs dus evenveel tijd kwijt als vroeger.
Misgelopen belasting
De Belastingdienst stelt dat het systeem er wel voor zorgt dat bedrijven netter belastingaangifte doen. “Dankzij overleg zullen bedrijven het standpunt van de Belastingdienst eerder accepteren”, stelt de fiscus in Trouw. De Belastingdienst denkt dan ook niet dat de overheid geld misloopt doordat er minder in de boeken wordt gekeken.
Maar betrokken inspecteurs zijn daar niet zo zeker van. Zij stellen in Trouw dat ze vermoeden dat in het oude systeem, waarin de boeken wel werden gecontroleerd, meer belastinginkomsten opleverde. Ook Ger Fuchs, oud-directeur grote ondernemingen bij de Belastingdienst, noemt het systeem 'naïef en onverantwoord'. "Ik heb nog nooit een groot bedrijf gezien dat niet fraudeert."
