Een exportvergunning voor chipmachinefabrikant ASML naar China werd door Nederland opgeschort na sterke druk vanuit de Verenigde Staten. Dat meldt persbureau Reuters op basis van ingewijden. Het ging om een vergunning voor de levering van de modernste chipmachines van het Nederlandse bedrijf.
De kwestie draait om zogeheten EUV-machines, die de productie van snellere microprocessoren en geheugenchips mogelijk maken. Nederland gaf ASML in 2018 een vergunning voor export van de peperdure apparatuur naar een Chinese klant, maar verlengde die vorig jaar niet.
Die beslissing volgde op druk van de Amerikanen, zeggen ingewijden. De ASML-levering werd besproken tijdens het bezoek van premier Mark Rutte aan het Witte Huis afgelopen zomer. Rutte zou ook een vertrouwelijk Amerikaans rapport hebben ingezien over de mogelijke consequenties van de technologie in handen van de Chinezen.
Aanvankelijk zouden de Amerikanen hebben geprobeerd de verkoop van het materieel zelf te blokkeren, maar dit bleek niet mogelijk. Nederlandse en Amerikaanse ambtenaren bespraken de kwestie vervolgens naar verluidt minstens vier keer.
In het najaar van 2019 berichtte de Japanse zakenkrant Nikkei Asian Review al dat ASML de levering van de machines aan het Chinese Semiconductor Manufacturing International (SMIC) had opgeschort. Het Veldhovense bedrijf zelf wil de naam van die klant niet bevestigen, maar laat weten nog steeds te wachten op een exportvergunning voor China.
EUV-machines vallen onder het Wassenaar Arrangement. Deze afspraak tussen tientallen landen beperkt de export van wapens naar bepaalde landen, maar ook van moderne technologie die voor militaire doeleinden kan worden gebruikt. Voor de uitvoer daarvan is daarom eerst goedkeuring uit Den Haag nodig.
Een woordvoerder van Rutte wilde tegenover Reuters geen commentaar geven. Ook het Witte Huis wilde niet op de kwestie ingaan.
Het aandeel ASML zakte maandag bij de opening ruim 2 procent.
ASML profiteert van investeringen in EUV-chipmachines
ASML gaf afgelopen oktober aan de vruchten te plukken zijn jarenlange investeringen in EUV-chipmachines, die gebruikt worden bij de fabricage van computerchips. De onderneming zette in het derde kwartaal van dit jaar wederom hogere resultaten in de boeken.
Topman Peter Wennink sprak van “klinkende cijfers”. Hij merkt op dat klanten eindelijk producten die zijn gemaakt met de EUV-apparaten van ASML, op de markt hebben gebracht.
Het beursgenoteerde bedrijf uit Veldhoven kreeg in het derde kwartaal van 2019 weer 23 EUV-bestellingen binnen. Het gaat om een recordaantal. EUV stelt fabrikanten in staat op nog kleinere schaal schakelingen te tekenen op schijfjes halfgeleidermateriaal. Daardoor kan meer rekenkracht of opslagcapaciteit gebundeld worden op een kleinere chip.
