Beschermingsmiddelen zoals helmen en stofmaskers helpen – tot op zekere hoogte – alleen de drager, maar niet zijn omgeving. Bovendien brengen sommige beschermingsmiddelen zelf ook weer risico’s met zich mee. Als werkgever zal je er dan ook alles aan willen doen om het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen terug te dringen.
In deze column vertelt Arjan Hendriksen hoe je het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen kunt beperken binnen de grenzen van de Arbowet. En als dat niet mogelijk is of niet is toegestaan, hoe je er goed gebruik van maakt. Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis.
Minder is meer
Er zijn werkgevers die hun mensen van top tot teen aankleden met persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). Het is echter zeer de vraag of de persoonlijke veiligheid daarmee is gediend. Want ook hier geldt: overdaad schaadt. Persoonlijke beschermingsmiddelen werken bijna altijd belemmerend. Je ziet of hoort minder, je kunt je minder makkelijk bewegen, minder goed ademhalen of je kunt je lichaamswarmte slechter kwijt.
PBM’s moet je echt zien als een allerlaatste redmiddel wanneer geen enkele andere maatregel het gevaar kan wegnemen. Een te veel aan PBM’s kan een sfeer van schijnveiligheid creëren waardoor mensen zich onvoorzichtiger gaan gedragen. Of nonchalant omgaan met de verstrekte middelen.
Verhoog de veiligheid op de werkplek
Wil je het gebruik van PBM’s terugbrengen, onderzoek dan wat je kunt doen om gevaren weg te nemen. Bijvoorbeeld door over te stappen op machines die minder lawaai maken. Of door gevaarlijke stoffen te vervangen door een minder giftig of brandbaar alternatief. Wellicht kan een betere luchtafzuiging het gebruik van stof- of gasmaskers overbodig maken.
Kies de juiste bescherming
PBM’s zijn vaak ontwikkeld voor specifieke situaties en risico’s. Dat maakt deze PBM’s totaal ongeschikt voor situaties waarvoor ze niet zijn bedoeld. Zo zijn filtermaskers doorgaans gemaakt om alleen een bepaalde stof tegen te houden. Zo’n filtermasker kan je dus niet onder alle omstandigheden gebruiken. Realiseer je ook dat er stoffen zijn die via de huid het lichaam kunnen binnendringen. Alleen adembescherming volstaat dan niet. Heb je twijfel over de juiste bescherming? Raadpleeg dan altijd een expert zoals een Arbodienst of leverancier van PBM’s.
Brandweer in het
verkeerde pak
Uit een gekantelde tankwagen lekte een hoeveelheid alcohol, een zeer vluchtige en uiterst brandbare stof.
Twee brandweerlieden hadden een gaspak aangetrokken, een collega stond erbij in de standaard brandweerkleding. De keuze voor een gaspak was een verkeerde omdat bij brand de pakken geen enkele bescherming bieden.
De brandweerman in de standaard kleding was in dit geval het beste beschermd. Gelukkig bleven verdere calamiteiten uit.
Geef het goede voorbeeld
Met het verstrekken van de juiste – dus geteste en goedgekeurde – PBM’s ben je er natuurlijk nog niet. Het is minstens zo belangrijk dat je mensen ze op juiste manier gebruiken, onderhouden en opbergen. Zorg daarom voor een goede instructie en zie ook streng toe op juist gebruik. Zet sancties op nonchalant of nalatig gedrag. Laat als leidinggevende ook zelf zien dat je veiligheid serieus neemt. Betreed dus niet zonder voorgeschreven PBM’s een werkplek. Ook al kom je alleen maar even kijken.
Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
Veilig werken is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen werknemer en werkgever. Maar als het gaat om aansprakelijkheid voor letselschade, kijkt de rechter vooral kritisch naar de werkgever. Als je niet kunt hard maken dat je er alles aan hebt gedaan om de veiligheid te waarborgen, sta je heel zwak. Alleen het verstrekken van PBM’s is dus lang niet genoeg. Ook instructie over juist gebruik en toezicht op daadwerkelijk gebruik wordt van elke werkgever verwacht en geëist.
Arjan Hendriksen is manager risicobeheersing van Interpolis. In een reeks bijdragen laat hij bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Z24.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl