In elk bedrijf wordt wel eens gelast, geslepen of verf afgebrand. Juist wanneer dit geen dagelijkse kost is, is de kans op brand groot.

Met gemiddeld twee branden per week staan brandgevaarlijke werkzaamheden in de top vijf van meest voorkomende brandoorzaken. Arjan Hendriksen legt uit welke – vaak onschuldig lijkende – klussen brandgevaarlijk zijn en wat je kan doen om brand te voorkomen. Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis.

Kleine brand, grote gevolgen

Zoals ik al eerder heb geschreven: als je in een modern gebouw werkt, is het moeilijk voor te stellen dat brand een serieus risico vormt. Maar zelfs een klein brandje heeft vaak ernstige gevolgen. Mensen kunnen in paniek raken. Werk wordt stilgelegd. Rook en bluswater vergroten de schade.

Dagen later kan dat nog onrust en overlast geven waardoor de productiviteit daalt. Wat weer kan leiden tot vertraagde levering, boze klanten en gemiste orders. Deze bijkomende schade valt nergens te verhalen. Verzekeren is dus geen sluitende oplossing. Gelukkig kun je zelf veel doen om brand te voorkomen. Dat begint met je bewust te zijn welke werkzaamheden brandgevaarlijk zijn.

Wat maakt een klus brandgevaarlijk?

Even een leidinkje omleggen. Even een lekkage op het dak repareren. Even een stuk metaal afslijpen. Daar huur je even een mannetje voor in die dat wel “even” kan doen. Het venijn zit ‘m in dat “even”. Het veronderstelt dat de klus weinig om het lijf heeft. Dat er niets kan gebeuren. En dat er dus geen speciale voorzorgsmaatregelen nodig zijn. Daarom gaat het zo vaak mis.

De grote brand bij Chemie-Pack ontstond doordat “even” een pomp met een brander werd ontdooid.

Verreweg de meeste branden hebben een schijnbaar onbeduidende oorzaak. Maar een enkel vonkje of een gloeiend metaaldeeltje kan al genoeg zijn om een kettingreactie in gang te zetten.

Het kan beginnen met isolatiemateriaal dat gaat smeulen, een bergje droog afval, papier of karton. Aanvankelijk is daar niets van te merken. Maar als de klus al lang klaar is, kan het smeulen nog doorgaan en omslaan in een brand waarop niemand is bedacht. Als op dat moment iedereen al naar huis is, zijn de gevolgen niet meer te overzien.

Acht punten om in acht te nemen

1. Bedenk dat alle werkzaamheden waarbij hitte vrijkomt, brandgevaarlijk zijn. Hierbij gaat het niet alleen om open vuur – bijvoorbeeld van een brander – maar ook om hete lucht, stralingshitte en vonken. Je bewust zijn van gevaar is misschien wel de beste bescherming. Plus een flinke dosis gezond verstand.

2. Vraag jezelf af of de klus ook op een andere manier gedaan kan worden. Bijvoorbeeld lijmen in plaats van lassen, knelkoppelingen in plaats van solderen. Kan de klus in open lucht of in de TD ruimte gedaan worden in plaats van binnen?

3. Onderzoek de omgeving. Zijn er brandbare (vloei)stoffen in de buurt? Haal ze weg of dek ze af. Zoek naar holtes waarin brandbaar materiaal kan zitten zoals piepschuim, dorre bladeren, vogelnesten. Gebruik daarbij de kubusgedachte; kijk links, rechts, voor, achter, onder en boven de werkplek.

4. Onderzoek de constructie waaraan wordt gewerkt. Als een leiding die verhit wordt door een muur loopt, kijk dan wat er aan de andere kant zit. Metalen geleiden hitte over flinke afstanden. Als aan de andere kant van de muur brand ontstaat, kan het (te) lang duren voordat iemand het merkt.

5. Zorg ervoor dat er werkzame blusmiddelen in de buurt zijn. Neemt de uitvoerder zelf een blusapparaat mee, til dat apparaat dan even van de grond. Voelt het licht, dan is de blusser waarschijnlijk leeg en dus nutteloos.

6. Vraag de uitvoerder of hij een mobiele telefoon bij zich heeft en of hij de precieze locatie van het werk kent voor het geval hij 112 moet bellen.

7. Spreek met de uitvoerder af wie de eindcontrole doet als de klus klaar is. Voer zelf een nacontrole uit op smeulende resten.

8. Wil je het echt goed aanpakken? Vul dan samen met de uitvoerder het formulier brandgevaarlijke werkzaamheden in. Hiermee sta je systematisch stil bij de gevaren en maak je samen glasheldere afspraken over verantwoordelijkheden, veiligheidsmaatregelen en noodprocedures.

Wil je meer weten over risicovolle klussen en het voorkomen van brand? Download dan hier het whitepaper brandgevaarlijke werkzaamheden en bekijk Interpolis’ Preventiekaarten.

Arjan Hendriksen is manager risicobeheersing van Interpolis. In een reeks bijdragen laat hij bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Z24.

 

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl