- Gezichtsherkenning rukt op bij bedrijven en in de maatschappij, tot afgrijzen van privacy-activisten.
- Maar AI-software is niet onfeilbaar. Misleidende vormen kunnen ervoor zorgen dat gezichten niet meer worden herkend.
- Sommige ontwerpers misleiden de software met maskers, anderen maken gebruik van projecties op het gezicht van personen.
Technologie voor gezichtsherkenning is alom aanwezig en dringt steeds verder door in ons dagelijks leven. Maar niet iedereen is daar blij mee. Daarom zijn er ook initiatieven om gezichtsherkenning tegen te gaan.
Bedrijven als Apple en Google gebruiken gezichtsherkenning als beveiligingsmechanisme, bijvoorbeeld als middel om je iPhone te ontgrendelen en af te sluiten. Of om te voorkomen dat vreemden je voordeur kunnen openen.
Maar de technologie wordt ook door de politie ingezet. In China wil de overheid zelfs dat iedereen die een nieuw telefoonnummer aanvraagt of een internetabonnement afsluit, zich registreert via gezichtsherkenning.
Als tegenreactie hebben privacybewuste ontwerpers, wetenschappers en activisten verschillende accessoires en kledingstukken ontworpen om software voor gezichtsherkenning om de tuin te leiden.
Software voor gezichtsherkenning maakt gebruik van kunstmatige intelligentie (artificial intelligence) om gezichten te identificeren. Maar deze AI-software is niet onfeilbaar. Misleidende vormen kunnen ervoor zorgen dat gezichten niet meer worden herkend.
Sommige ontwerpers misleiden de software met maskers, anderen maken gebruik van projecties op het gezicht van personen.
Vooralsnog gaat het om een nichebeweging en de ontwerpen maken vaak deel uit van een kunstproject of academisch onderzoek. Maar wie weet wordt dit een nieuwe trend.
Bekijk hieronder enkele ingenieuze en bizarre ontwerpen om gezichtsherkenningssoftware te slim af te zijn.
Een lensvormig masker maakt het onmogelijk om je gezicht te herkennen, maar mensen kunnen dat nog steeds.
Dit masker is ontworpen door de Nederlander Jip van Leeuwenstein toen hij nog aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht studeerde.
De curves in het masker blokkeren gezichtsherkenning vanuit welke hoe dan ook.
"Doordat het masker doorzichtig is, verlies je niet je identiteit en blijven gezichtsuitdrukkingen waarneembaar", schrijft Van Leeuwenstein. "Dus het is nog steeds mogelijk om met de mensen om je heen te communiceren."
Een Nederlandse designstudent ontwierp een projector die een ander gezicht over het jouwe projecteert.
Ontwerper Jing-cai Liu maakte voor de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht een draagbare gezichtsprojector. Een "kleine beamer projecteert een ander gezicht op het jouwe en je krijgt daarmee een gloednieuwe identiteit."
Het apparaat projecteert snel achter elkaar andere gezichten zodat herkenning nóg moeilijker wordt.
Beelden van Liu's gezichtsprojector gingen afgelopen maand viral, dankzij misleidende tweets waarin gesteld werd dat demonstranten in Hongkong er gebruik van maakten. Deze bewering is later ingetrokken.
Een Japanse professor ontwierp een bril met ledlampen die gezichtsherkenning onmogelijk maakt.
Hoogleraar Isao Echizen van het National Institute of Informatics in Tokio ontwierp het 'privacyvizier' als voorzorgsmaatregel tegen surveillancecamera's die ongevraagd opnames maken.
Beelden uit Echizens lab tonen aan hoe het vizier AI dwarszit bij het herkennen van een gezicht.
Het vizier is uitgerust met ledlampjes die dicht bij het infraroodgedeelte van het elektromagnetische spectrum zitten en die 'ruis' toevoegen aan foto's, zonder dat dit het menselijke gezichtsvermogen aantast.
Staat het vizier aan, dan is gezichtsherkenning door artificiële intelligentie kansloos, zoals blijkt uit het ontbreken van de groene vierkantjes.
Een kunstenaar ontwierp een toolkit met make-up en stylingtips waarmee gezichtsherkenning onmogelijk wordt gemaakt.
Het gaat om de techniek CV Dazzle. Deze is bedacht door kunstenaar Adam Harvey die mode inzet als middel om gezichtsherkenning tegen te gaan. Onlangs nog te zien tijdens een workshop in het Coreana Museum of Art in Seoul.
CV Dazzle combineert make-up, haarextensies, accessoires en juwelen om het menselijke gezicht te transformeren.
De techniek ontleent zijn naam aan een tactiek uit de Eerste Wereldoorlog. Marineschepen werden in zwarte en witte strepen geschilderd zodat andere schepen slecht in staat waren om de omvang en hun vaarrichting te bepalen.
Sanne Weekers, een Nederlandse designstudent, ontwierp een halsdoek met daarop gezichten, waardoor algoritmes misleid worden.
"Door een overkill aan informatie te geven raakt de software in de war, waardoor jij onzichtbaar wordt", schreef Weekers erover.
Belgische wetenschappers ontwikkelden een prototype voor een grafische print die aan kleding kan worden toegevoegd. Doel: het aanvallen en ontregelen van surveillancetechnologie.
De Belgische computerwetenschappers Simen Thys, Wiebe Van Ranst en Toon Goedemé ontwierpen 'conflicterende patches' als onderdeel van een door de Katholieke Universiteit Leuven gesponsord onderzoek.
"We denken dat we met deze techniek een opdruk voor T-shirts kunnen ontwerpen die de mens praktisch onzichtbaar maakt voor bewakingscamera's", schrijven de wetenschappers.
Een kunstenaar ontwierp maskers die gezichtsherkenning vermijden én informatie geven over schendingen van privacy.
"Gezichtsbewapening is een protest tegen biometrische gezichtsherkenning en de ongelijkheid die voortvloeit uit het gebruik van deze technologie. Collectieve maskers worden in workshops gemaakt waarbij gebruik wordt gemaakt van de geaggregeerde gezichtsdata van de participanten. Resultaat: amorfe maskers die door biometrische gezichtsherkenningstechnieken niet gelezen kunnen worden", schrijft ontwerper Zach Blas.
