Een jaar van extremen: politiek werd 2015 getekend door terroristische dreigingen, maar voor de economie was de boodschap een stuk positiever. Wel waren er diverse uitschieters, zowel positief als negatief: van de olieprijs en de hypotheekrente tot de Chinese beurs. Een overzicht in 8 grafieken.
In economisch opzicht was 2015 een rommelig jaar. De Nederlandse economie herstelde, maar internationaal was er de nodige onrust: van de beursimplosie in China tot het dieselschandaal van Volkswagen.
Economie: jaar van herstel
Voor Nederland was de belangrijkse economische boodschap van 2015 positief: de zeven magere jaren zijn voorbij, want de omvang van de economie was dit jaar weer groter dan in 2008, het jaar waarin de kredietcrisis toesloeg. En die lijn zet in 2016 door, zo voorspelt het Centraal Planbureau.
(klik voor uitvergroting: bron: CPB)
Olieprijs: de grote implosie...
Grootste verrassing op macro-economisch gebied was de hernieuwde val van de olieprijs in de tweede helft van 2015. Saudi-Arabië koos ervoor om de oliekraan wijd open te houden, in de hoop zo onder meer Amerikaanse schalie-olieboeren uit de markt te drukken. Gevolg is dat de wereld zwemt in de olie en dat de prijs van een vat Noordzee-olie onder de 40 dollar is gezakt.
Eén en ander heeft wereldwijd grote consequenties: voor westerse consumenten worden op olie gebaseerde producten goedkoper. Olieproducerende landen moeten de broekriem aanhalen.
(klik voor uitvergroting)
...met lagere pompprijzen
Hoewel benzineprijzen in Nederland voor tweederde uit belastingen bestaan, is de daling van ruwe-olieprijzen goed zichtbaar aan de pomp. Sinds medio 2015 is een liter Euro95 ongelood ruim 20 cent goedkoper geworden; een vergelijkbare ontwikkeling is zichtbaar bij de dieselprijzen.
Geldkraan ECB: de grote expansie
President Mario Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB) eiste in 2015 opnieuw een hoofdrol op. De ECB blijft bezorgd over de lage inflatie en het matige groeiherstel in de eurozone. Draghi zette daarom in maart de geldkraan verder open. Maandelijks koopt de ECB sindsdien voor ongeveer 60 miljard euro schuldpapier met verse euro's.
Door de monetaire injecties is de balans van de ECB dit jaar uitgedijd met een slordige 600 miljard euro tot een omvang van liefst 2.768 miljard euro.
...met lage hypotheek-en spaarrente
De ECB pompt geld in de economie door bij banken en andere vermogensbeheerders obligaties op te kopen met nieuwe euro's. Banken kunnen dat verse geld gebruiken voor kredietverlening aan bedrijven en particulieren. Voor die laatste groep zijn de gevolgen tweeledig: lenen voor een woninghypotheek is dit jaar fors goedkoper geworden. Tegelijk zijn variabele spaarrentes gemiddeld genomen onder het niveau van 1 procent gezakt.
Beurs: Chinees vuurwerk
China is geen groeikanon meer. Dat besef drong in 2015 wereldwijd door. Het meest pregnant was de ontwikkeling op de Chinese beurs. Nadat de overheid nota bene zelf beleggers had aangemoedigd om te investeren, ontstond in de eerste helft van het jaar een klassieke zeepbel. Die klapte in de zomer van 2015.
Op karakteristieke wijze lanceerde de Chinese regering vervolgens een anti-corruptiecampagne tegen financiële speculanten. Tal van bonzen in de Chinese haute finance zijn in de afgelopen maanden ondervraagd en in sommige gevallen voor langere tijd opgepakt door de politie.
(klik voor uitvergroting)
... en een jojo-jaar voor AEX
Voor de Amsterdamse beurs was 2015 niet zo extreem als voor Chinese beleggers. Maar de AEX-Index schoot wel flink op en neer. Per saldo resteert een bescheiden plus van 4,1 procent.
(klik voor uitvergroting)
Volkswagen: sjoemelsoftware in sjoemeldiesels
De klapper van het jaar was zonder twijfel het Volkswagen-schandaal rond de manipulatie van emissiestests voor stikstofoxide. De Duitse autotrots zorgde voor nieuwe Nederlandse woorden zoals sjoemelsoftware en sjoemeldiesel.
Ontluisterend was vooral de imageschade die Duitsland opliep als kampioen van technische degelijkheid en betrouwbaarheid. Op de beurs viel de koersdaling van het aandeel Volkswagen aanvankelijk mee. Maar de zomercrisis op de beurs en de wassende stroom van claims hebben het aandeel vanaf het piekniveau in maart zo'n 45 procent lager gezet.
(klik voor uitvergroting)
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
