Finland heeft nog steeds een AAA-rating van de kredietbeoordelaars. Maar de Finse economie kromp in het eerste kwartaal wel licht ten opzichte van de laatste drie maanden van vorig jaar. Analist Arne Petimezas van beursmakelaar AFS Group praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam.
1. Een olieprijs op het laagste niveau in vijf jaar tijd en een euro-dollarkoers op het laagste niveau in tien jaar tijd heeft de eurozone in het eerste kwartaal welgeteld 0,1 procentpunt extra groei opgeleverd. Afgelopen kwartaal groeide de economie met 0,4 procent ten opzichte van het vierde kwartaal van 2014, toen er sprake was van 0,3 procent groei op kwartaalbasis.
Grote verrassing was Frankrijk waar de economie groeide met 0,6 procent, boven de marktverwachting van 0,4 procent en het dubbele van het groeitempo in Duitsland. De andere grote verrassing was Italië, waar de economie met 0,3 procent groeide op kwartaalbasis, het eerste positieve groeicijfer in bijna twee jaar tijd. Het is een opsteker voor de zombie-economie van Italië, die even zo groot is als aan het begin van het vorige decennium.
De Nederlandse economie groeide met 0,4 procent, min of meer in lijn met het trendmatige groeitempo sinds het herstel inzette. In dat tempo zal het nog een jaar duren voordat de economie het piekniveau van 2008 weet te evenaren. In de grafiek kunt u zien hoe goed (of slecht) de economieën in de eurozone het doen.
2. Finland is de nieuwe zombie-economie van de eurozone. Een hele mooie levende dode wel te verstaan, want het land heeft (nog) wel een AAA-rating. Volgens voorlopige cijfers kromp de economie in het eerste kwartaal waarschijnlijk met 0,1 procent ten opzichte van het vierde kwartaal van 2014, toen er sprake was van 0,2 procent krimp op kwartaalbasis. De Finse economie is daarmee twee kwartalen op rij gekrompen, waardoor er sprake is van een recessie. Maar in het geval van Finland is het een understatement om nog van een recessie te spreken. Met een economie die 7 procent kleiner is dan in 2008 zit de economie in een depressie van Zuid-Europese omvang.
Het gat op de Finse begroting is vorig jaar tevens opgelopen tot 3,2 procent van het bbp. Dit jaar komt het begrotingstekort waarschijnlijk uit op 3,4 procent. Dat is hoger dan het maximum van 3 procent dat is vastgelegd in de Europese regels. De Europese Commissie overweegt dan ook maatregelen te nemen tegen Finland, omdat het land zijn overheidstekort te ver heeft laten oplopen, maakte Brussel woensdag bekend. De Europese Commissie besluit in de komende twee weken of er een zogeheten buitensporige-tekortprocedure voor Finland wordt gestart. Daarbij wordt vastgelegd op welke manier, en hoe snel, een land zijn overheidsfinanciën weer op orde moet zien te krijgen.
3. Help de hypotheekrente stijgt. Obvion, een dochter van Rabobank, verhoogt de vaste rente met een looptijd van 10 tot 15 jaar met 0,2 procent vanwege de sell-off in de obligatiemarkt, die tot een ongekend harde stijging van de rente heeft geleid. Maar let wel, de kapitaalmarktrente is historisch gezien nog steeds heel erg laag.
De tariefsverhoging door Obvion is niet heel verrassend. Nederlandse banken financieren hypotheken namelijk op de kapitaalmarkt met de verkoop van door hypotheken gedekte obligaties. Nederland heeft namelijk de twijfelachtige eer te behoren tot het select groepje landen met relatief de hoogste hypotheekschuld ter wereld. De door de hypotheekrenteaftrek opgepompte hypotheekschuld van ruim 100 procent van het bbp is dermate hoog dat de banken de financiering niet met deposito’s af kunnen.
Dat gezegd hebbende: gaat de rente stijgen? De kapitaalmarktrente zal niet veel kunnen stijgen omdat de economie hogere rentestanden niet aan kan vanwege de schuldenberg van met name de private sector. De rente die er toe doet voor huishoudens – de reële hypotheekrente – is een heel ander verhaal. Omdat de ECB de afgelopen jaren in slaap was gevallen achter het stuur, zijn lagere nominale rentestanden volledig tenietgedaan door een nog sterkere daling van de inflatie.
In de grafiek kunt u zien dat reële rentestanden heel erg hoog zijn, met name in Nederland. En het is maar de vraag of ECB-president Draghi genoeg inflatie weet te creëren om het tij te keren en voor te zorgen dat reële rentestanden nou eens echt hard gaan dalen.
4. Duitsland kan weleens aan de vooravond staan van een loongolf na een decennium van loonmatiging waar eigenlijk pas vorig jaar een einde aan is gekomen. Vakbondstopman Reiner Hoffman van DGB zei tegen tabloid Bild dat het de hoogste tijd is voor loonsverhogingen van 10 tot 12 procent voor werknemers bij de post en kleuterscholen. Onlangs eiste vakbond Ver.Di een loonsverhoging van 5,5 procent van Deutsche Post. Daarnaast zette vakbond GDL zijn looneis van 5 procent voor spoorwegpersoneel kracht bij door het Duitse treinverkeer dagen lang plat te leggen.
5. Is er nou wel of geen Plan B voor Griekenland? Persbureau Bloomberg meldt op basis van ingewijden dat eurolidstaten overwegen een pakket met noodleningen samen te stellen om de Griekse economie te stabiliseren in het geval van een Grexit. Een Italiaanse regeringsfunctionaris zei tegen Bloomberg daarover dat "er altijd een Plan B is". Maar, zei de functionaris nogal cryptisch: "je moet je afvragen wie er nog in de bres kan springen [voor Griekenland], als dat [Grexit] gebeurt". Als je een lijstje met lidstaten maakt "kom je er snel achter dat de lijst erg kort zal zijn".
De Luxemburgse minister van Financiën Gramegna zei dinsdag in Brussel dat "er naar mijn weten geen overleg is over een Plan B". Volgens Gramegna is er wel “technisch overleg” om voorbereid te zijn op wat er ook moge gebeuren in Griekenland maar "dat zou ik geen Plan B noemen". Lekker duidelijk allemaal.
6. Staatsbank ABN Amro heeft in het eerste kwartaal de nettowinst met 75 procent zien stijgen naar 543 miljoen euro. Dat was een tamelijk simpel verhaal van rente- en commissiebaten die harder stegen dan de kosten. Bovendien hoefde ABN Amro veel minder reserveringen voor de stroppenpot te treffen.
Analist Arne Petimezas van AFS Group houdt je dagelijks op de hoogte van de dingen die je moet weten.
7. Aegon is woensdag hekkensluiter op een groen Damrak nadat de verzekeraar teleurstelde met de kwartaalcijfers. De onderliggende winst voor belasting daalde afgelopen kwartaal met 17 procent naar 468 miljoen euro, terwijl analisten hadden gerekend op een min of meer vlakke winst. Aegon schreef de lagere winst vooral toe aan tegenvallers in de VS. Die tegenvallers waren zo tegenvallend dat het effect van de veel hardere dollar compleet teniet werd gedaan. Aegon kampte met flink hogere uitkeringen op levensverzekeringen. Herbeleggingsopbrengsten vielen tegen en Aegon werd ook nog eens getroffen door de lage olieprijs, wat leidde tot verliezen op obligaties in de Amerikaanse energiesector.
8. De AEX zelf is bezig te herstellen van de forse verliezen van de afgelopen weken, die werden veroorzaakt door de crash in de tegenwoordig erg volatiele obligatiemarkt. De index won rond het middaguur ruim een half procent en had daarmee een nogal magere voorlopige weekwinst van 0,2 procent opgebouwd.
Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
